Etiket arşivi: punç

Kano Yapımı 2

Kano nasıl yapılır?

2. Proje

(Kör arkadaşlar için betimleme yapılmıştır)

 

Merhaba dedim denize

Uçsuz, bucaksız

Sonunda

Sonunda kavuşuyorum

Sana

Aşuk’un Maşuk’a kavuştuğu gibi

Az kaldı, bitecek hasretlik

Az kaldı

Merhaba dedim

Denize

Merhaba

Urim Baba’CAN Temmuz 2022

 

Öne çıkmış olan görsel, Gemi dümeni, ortasında gemi çapası. Dümenin üstünde kuş tüyü, altı siyah, üstü beyaz. İki çentikli. Sağda kahve cezvesi. Altında Kaptan Urim Baba yazıyor

WhatsApp Image 2021-06-26 at 13.14.39

Kano yapım aşamaları biraz geç oluyor. Nedeni ise biraz ekonomik, biraz da zaman. Zaman demişken aklıma denizcilerin bir sözü gelir;

“Denizin şakası yoktur”

O yüzden acelem yok. Deniz şakaya gelmediği için iyi düşünüp, kano yapımı için gerekli olan bilgileri, malzemeleri, yapım teknikleri ne varsa toplamaya devam ediyorum. Daha önceki yazıp yayınladığım Kano yapımı 1 projesini beğenmeyip yelken dünyasından Bahadır Eği tarafından paylaşılan bir videoda gördüklerim beni yeni bir proje yapmaya sürükledi. Her ne kadar videoda kano yapımı için gerekli bilgiler paylaşılmasa da hızlandırılmış yapım aşaması kafama yatmıştı. Video linkini aşağıda paylaşıyorum. Belki de siz de yapabilirsiniz.

https://youtu.be/VCkARrO_iEc

İlk yaptığım projedeki mukavvaları kesip parçalıyorum dilim dilim. Tezgah temizleniyor ve yapım aşamasına hazır. İlk projeden kalan 6 tane kartonu kullanacağım. Tezgah boş halde uzunlamasına 5 metre kadar çatı altında.

IMG_20210321_155443

Mukavvaları yan yana diziyorum. Mukavva ölçüleri 50 X 100 santim boyutlarında. 50 santimlik enleri yan yana koyunca 100 X 300 santimlik bir plaka elde etmiş oluyorum. Normalde kanoyu yapacağım konrtaplak ölçüleri 122 X 250 santim, 2 plakayı yan yana koyunca 122 X 500 santimlik ölçülerde olacak. Kano yapımını görebilmek için bana şimdilik 100 X 300 santimlik ölçü yeter. Haliyle yapacağım kano mukavvadan, denizde yüzer ama ıslanınca batar. Hem sonra çatıdan nasıl çıkaracağım değil mi? Bazı kişiler merak edip sormuştu yapım aşamasında; “Kanoyu bu çatıdan nasıl çıkaracaksın?” diye. Ben de onlara şu cevabı veriyorum; “Meslek sırrı”

IMG_20210321_160144

Mukavvaları enine 15 santimlik mukavva ile yapıştırıyorum tutkal ile. Matbaacı arkadaşım Baattin Şimşek bana en iyi yapıştırma tutkal ile olduğunu söylemişti. Ne de olsa mesleği icabı biliyor. Kano kabuğunu oluşturmak için gerekli olan kayış ve tutucu mandalları aldım. Kayış 50 metrelik top halinde. Kayışları 3 Metre, 14 adet kesiyorum. Bunları kayış tutucu mandallara diktiriyorum bir ayakkabıcıda. Tezgahın üstünde 14 tane gergi kayışı.

IMG_20210331_160007

Hazır olan 100 X 300 santimlik mukavva tezgahta. İlk önce kabuk haline dönüşmesi için yanlardan yarıklar açıyorum 30 santimlik. Gövdenin her iki yanında açılan yarıklar görülüyor. Bu yarıkları birleştirmek için baş ve kıç tarafına yüksek destek koyunca birleştirilmesi kolaylaşıyor.

IMG_20220118_121048

Kıç kısmında alttan destek tahtası görünüyor.

IMG_20220118_121101

Ve sonunda işkence başlıyor. Aralıklarla gergi kayışlarını sıralayıp ilk gergileri oluşturunca kabuk oluşmaya başlıyor.

IMG_20220118_124608

Kayışları azar azar, tek tek geriyorum sırayla. Birini biraz gerince yanındaki bollaşıyor. Bollaşanı gerince yandaki bollaşıyor. Böylece sırayla gere gere kanonun yanları dikleşiyor ve kabuk meydana çıkmış oluyor.

IMG_20220118_125437

Küpeşte için çıtalar kesip hazırlıyorum 3 metre kadar. Gövdenin yanlarına, içten ve dıştan çıtaları çakıyorum çivi tabancası ile. Orta kısımlarda kayışlar hala gergin.

IMG_20220119_132144

İki yana da küpeşte çıtalarını çakınca kano gövdesi şekle giriyor. Aralıklarla üç tane gergi tahtası çakıp gövde yanlarının açılmasını önlemiş oldum. Kıç tarafına da altı 10 santim, üstü 22 santim ayna tahtasını sabitliyorum. Buraya dümen palasını koyacağım.

IMG_20220119_143242

Ön kısmını da birleştirip kağıt bant ile yapıştırıp sabitliyorum.

IMG_20220119_143318

Yelken direği için çatıya göre boyunu ayarlayıp sabitliyorum kanonun içine.

IMG_20220119_154024

Yelken bezini de kağıttan yapacağım. Arkadaşım Erkan Kökten grafik olarak yaptığı logoyu el yordamı ile yelkene kurşun kalem ile çiziyorum.

IMG_20220121_201107

Yelken hazır, üçken biçiminde olan yelkene basacağım logo şöyle. Gemi çarkı, üstünde siyah tüy, ucu beyaz, çark ile tüyün birleştiği yerde sapı olan kahve cezvesi. Altında da Kaptan Urim Baba yazılı. Direk tarafına gelecek olan yere yanlamasına, üstte J – 1973 yazılı.

IMG_20220121_222200

Yelkeni direğe sabitliyorum zımba ile. Aynı logoyu A4 kağıda basılı halde gövdenin önüne yapıştırdım.

IMG_20220122_114435

Kano gövdesi hazır, sıra geldi dümeni yapmaya. Bodrumdaki atölyemde Dümen için hazırladığım 2 santim aralıklı yarık ve demir menteşeler. Dümen palasını da suntadan kesiyorum.

IMG_20220122_123942

Ayna tahtasına erkek menteşeyi sabitledim, dümen palasının içine girdiği 2 santimlik gövdeye de menteşenin dişi kısmını taktım. Dümen hazır durumda mengeneye bağlı. Gövdenin belli yerine civata takıyorum pala ile birlikte. Pala buradan aşağı – yukarı hareket edecek. Palanın üst kısmına da yekeyi en uca bir civata takıyorum. Pala da buradaki civata ile yukarı – aşağı hareket edecek yeke ile. Dümen palası, gövdesi ile sağa – sola, pala da yukarı – aşağı hareket edecek şekilde hazır.

IMG_20220124_125051

Hazırladığım dümen sistemini getirip kanonun kıç kısmındaki aynaya sabitledim. Dümen yekesi yukarıda. Pala kanonun gövdesinin altına doğru yarım metre kadar sarkmış durumda. Yeke yetişebileceğim yere kadar uzun.

IMG_20220124_131546

Dümen mekanizması tam istediğim gibi oldu. Yelkeni açtığımda palayı aşağı indirip yeke yardımı ile sudaki pala kanoyu yönlendirecek. Rüzgar kesilip yelkeni toplayınca dümen palasını yukarı kaldırıp sudan kurtarıyorum. Böylece kürek çekmeye başlayabilirim. Pala yukarıda olduğu halde çekiyorum resmini.

IMG_20220124_131718

Kano gövdesi dar ve uzun olacağı için ayağa kalkıp hareket etme olasılığı neredeyse yok gibi. Onun için denizde seyir halindeyken hareketler kısıtlı olacağı için yelkeni toplayıp açmak için bir çare düşünmek gerek. Yaptığım araştırmalar ve düşünüp taşındıktan sonra aklıma bir fikir geldi. İpli ve makaralı sistem. Yelken direğini döndürecek proje. Bunu uygulamak için ilk öce suntalardan bir gövde yapıyorum. 5 Tarafı kapalı bir sandık yaptım. Bu kano gövdesi olacak. Sadece yan kısmı açık durumda. Hazırladığım sandık tezgah üstünde.

IMG_20220315_130903

Bodrumdaki atölyede makaraları hazırlayacağım. İlk önce tahtadan yapayım dedim ama tahtanın kırılma olasılığı var. Daha önce tekerlek yapmıştım tahtadan ve kırılmıştı. Bunun için en uygunu konrtaplak. Marangozların büyük delik delmek için kullandığı punç testere ile yuvarlak kesiyorum kontraplaktan. Kontraplak 6 milim, 3 tane yuvarlak kontraplak tekerleği yapıştırdım. Ortası delik olan yere civata takıp matkap ucuna sıkıyorum. Mengeneye küçük, 6 milim kalınlığında yuvarlak eğeyi sıkıştırdım. Eğe sabit, matkap ucunda dönen tekerlek eğeye sürterek yarık meydana getiriyorum. Matkabın dönüş yönü sağa olunca mandren açıyor. O yüzden sola dönüş yönüne çevirince rahatça işi hallediyorum.

IMG_20220316_113923

Makaralar hazır, orta deliğine iç çapı 6 milim boru çakıyorum. Makaranın yarıkları ip kalınlığında. İki makara yan yana sandık içinde.

IMG_20220316_121132

Hazırladığım sandık içinde, tabana yelken direğinin yuvasını delip hazırladım. Yelken direğinin alt kısmı yuva içinde dönecek.

IMG_20220316_121220

Sandığın üst kısmına da direk genişliğinde delik deliyorum. Yelken direğini delikten geçirip alttaki yuvaya yerleştirdim. İki makara da yanda duruyor.

IMG_20220316_121238

Sandığın iç kısmında direk takılı durumda dik olarak duruyor. Tabandaki yuvada ucu olan direk rahatça dönecek durumda. Üst tabla kenarlarına makaraları civata ile sabitledim.

Uzun bir ipi sağdaki makaradan geçirip yelken direğine bir tur doladım. Devamında soldaki makaradan geçiriyorum. İpin iki ucu elimde, sağdaki ipi çekince direğe dolanık olan ip direği döndürüyor. Tersine çekince de diğer yöne dönüyor. İstediğim şekilde basit mekanizma gayet iyi çalışıyor. Böylece kanoda yerimden kalkmadan yelkeni açıp kapatabilirim.

IMG_20220316_140105

Sonunda projem bitti, yelkenli kano yapımı istediğim gibi oldu ve gerekli yapım ölçülerini not alıp hafızama iyice yerleştirdim. Yelkenli kanoya ne gerek? Elbette Rüzgar, Rüzgar olmadan kano nasıl gidecek değil mi? Okulların ara tatilinde karnesini alıp babasının yanına gelen Rüzgar kanoyu merak etmiş. Rüzgar  babası ile geldi ve kanonun içine bindiriyoruz. Rüzgar önde, yelkene gerekli olan rüzgarı sağlayacak. Ben de arkada, ayaktayım. Arkadaşım Erkan, yani Rüzgar’ın babası bizi elimizde kürekler, yelkeni açmış halde çekiyor. Yelkeni açmış, elimizde kürekler hayallerde denizde gidiyoruz. Rüzgarın sesi kulaklarımıza geliyor, köpüklü dalgaları yara yara ilerliyoruz denizde. Sonunda hayallerimize kavuştuk, yaşasın. Elimizdeki küreklerin sapı lacivert, palası sarı renkte.

WhatsApp Image 2022-01-24 at 17.06.32

RÜZGAR

Penceremin perdesini
Havalandıran rüzgar
Denizleri köpük köpük
Dalgalandıran rüzgar
Gir içeri usul usul
Beni bu dertten kurtar
Yabancısın buralara
Nerelerden geliyorsun
Otur dinlen başucuma
Belli ki çok yorulmuşsun
Bana esmeyi anlat
Bana sevmeyi anlat
Bana esmeyi anlat
Esip geçmeyi anlat
Anlat ki çözülsün dilim
Ben rüzgarım demeliyim
Rüzgarlığı anlat bana
Senin gibi esmeliyim

Söz-Müzik: İlhan Şeşen

Rüzgar ile denizde dolanıyoruz dört bucağı, korsanlardan Rüzgarın gücü ile kaçıyoruz. Rüzgar olmasa korsanlara yakalanacaktık. Artık geri dönme zamanı geldi. Rüzgar’ın babası merak etmesin diye tekrar yola çıktığımız çatının altına gelip yanaşıyoruz. Rüzgar da zafer işaretini veriyor resim çekilirken. Hani merak edenler oluyor ya? Kanoyu çatının içinden nasıl çıkaracaksın diye. İşte böyle! Hayallerimizde çatıdan çıkıp dolaşıyoruz engin denizlere yelken açarak.

WhatsApp Image 2022-01-24 at 17.06.33

Böylece kanoyu istediğim ve gördüğüm biçimde basit ve kolay biçimde yaptım. Proje kafama yattı. Artık projeyi hayata geçirmenin zamanı geldi. Yelkenli kano yapımı için gerekli malzemeleri almaya başlamalıyım. Esas olan kanoyu yapacak yeri ayarlamam. Komşunun çatısı üstü kapalı. Kanoyu orda yapmaya karar verdim. Kano projesi bittikten sonra çıtaları söküp mukavvaları da parça parça kesiyorum. Artık işe yaramazlar, çünkü yıprandı mukavvalar. Hazırladığım tezgahı da söküyorum. Artık kanoyu yapacağım yerde tekrar kurarım.

Böylece yelkenli kano yapım projesini sizlere elimden geldiği kadar anlattım. Gerçek kanoyu yaptıktan sonra yapım aşamalarını, deneyimlerimi sizlerle paylaşacağım. Herkes hayallerini gerçekleştirmeli. Benim hayalim de gerçekleşmek üzere! 1 adım kaldı şunun şurasında. Herkes kano yapabilir, yeter ki isteyin.

“Pruvanız Neta, rüzgarınız kolayına olsun”