28 Nisan 2019 Pazar

(Kör arkadaşlar için betimleme yapılmıştır )

Delibaşı köyü – Kaplan – Emre – Saraçlar köyü

Ben yürürem yane yane, Aşk boyadi beni kane
Ne akilem ne Divane, Gel gör beni aşk neyledi
Gah eserem yeller gibi, Gah tozaram yollar gibi
Gah akaram seller gibi, gel gör beni aşk neyledi

Akan sulayın çağlaram, Dertli cigerem dağlaram
Şeyhim anuban ağlaram, gel gör beni aşk neyledi
Ya elim al kaldır beni, ya vaslına erdir beni
Çok ağladım güldür beni, gel gör beni aşk neyledi

Mecnun oluban yürürem, ol yari düşte görürem
Uyanıp melul oluram, gel gör beni aşk neyledi
Miskin Yunus biçareyem, baştan aşağı yareyem
Dost ilinden avareyem, gel gör beni aşk neyledi

Yunus Emre

Öne çıkmış olan görsel, bisikletim KUZ toprak yolda park etmiş, hafif eğimli yamaçta makilik meşe ağaçları seyrek.

Gece boyu çakalların ağlamaya benzer ulumaları ile geçirdim. Sanki yaramaz çocuklar ortalıkta ağlamaya benzer uluyarak geziniyorlar. Bir ara çadırımın dibine kadar geldiklerini hissettim. Etrafımda gezindiklerini biliyorum. Kuvvetlice bir kaç kez öksürünce bütün bağırışlar, ulumalar, ağlaşmalar kesildi. Bir daha da seslerini duymadım sabaha kadar. Gün ağarınca kalkıp çeşmede elimi, yüzümü yıkıyorum. Sabah kahvaltımda çay demleyip yumurta kaynatıyorum iki tane. Sabah kahvaltısı önemli. Güne başlarken iyi beslenmeliyim, çünkü pedal basmak, hele inişli- yokuşlu toprak arazide kolay değil. Bol enerji gerekiyor. Kahvaltım zengin, bal ve zeytin de var. İşin pratiğini öğrendim sayılır; balı yarım litrelik pet şişeye dolduruyorum, böylece taşırken baldan yapış yapış olmuyor. Bir de zeytin tanelerini kapağı sıkı kapalı, ağzı geniş şişede taşıyorum. Şişe çantada dik durunca içindeki yağ dökülmüyor. Yiyeceğim kadar zeytini tabağa döküyorum, balı da şişeden ekmek lokmasına döküyorum. Böylece temiz bir kahvaltı yapmış oluyorum. Yumurtayı da barbunya konserve kutusunda kaynatıyorum. İki yumurta yaklaşık 11 dakikada pişiyor. Cep telefonumda alarmı kuruyorum. Alarm çalınca ocaktan yumurtaları indirirken daha önce demlediğim çay da oturmuş oluyor.

Kahvaltımı güzelce yaptıktan sonra takım taklavatları toplayıp çantalara yüklüyorum. Gece telefonumu şarja bağladığım powerbankı Güneş paneline takıyorum dolsun diye. Akşama kadar ne doldurursa. Güneş paneli bagajdaki sosis çantasının üzerinde. Her şey hazır olunca yola çıktım. Biraz yüksekten gidiyorum, Aşağıda akmış lav kayalıklarını görüyorum arazide.

Bazı yerde yol iyice yaklaşıyor lav kayalıklarına. Her ne kadar siyah renk görünümde ve ot bitmese de küçük ağaçlar seyrek olarak kaplamaya başlamış kayalıkların üzerini.

Arazide bir yerden akan lav kayalıkları bazı yerde geniş bir alana yayılmış.

Yeşil ağaçlar ve ekili buğdayların arasından lav kayalıklarının siyah rengi ile kontrast renk oluşturmuş.

Manisa Kula ilçesinde bulunan Kula Volkanları ve çevresi, volkanik özellikli jeolojik yapıya sahiptir. Kula yöresinde volkanik etkinlikler dördüncü zamanın başlarına kadar sürmüş ve genç volkanlar oluşmuştur. Sönmüş küçük volkanların bulunduğu bu alanda, çeşitli dönemlerde püskürmeler olmuş ve lav akıntıları çevreye yayılmıştır. Bu özelliğinden dolayı tarihte Kula ve çevresine Yanık Ülke (Katakekaumene) denilmiştir.

İzmir- Ankara yolu üzerinden de izlenebilen volkanik tepelerin en büyükleri Sandal ve Kara Divlit’tir. Kula ilçe merkezinden başlayarak, Demirköprü Barajı’nın batısına kadar uzanan volkanik alan 600- 700 metre yükseklikte bir yayla üzerindedir. Bu yayla, kuzeyde Gediz Nehri ve güneyde Alaşehir- Salihli Grabeni ile sınırlanmıştır. Bu alanda volkan konileri, Alaşehir- Salihli Grabeni’nin (Gediz Grabeni) uzanımına uygun olarak kuzelbatı-güneydoğu yönünde irili ufaklı bir şekilde dizilmektedir ve graben kırık sistemi ile ilgilidirler. Volkanizma tipik çatlak “Fissür” volkanizmasıdır ve tüm lavlar “Aa” tipi olup üzerlerindeki blok ve pürüzlerdeki girinti ve çıkıntıların büyüklükleri birkaç santim ile 1 metre arasında değişir. Lavlar ve cüruflar üzerinde bol miktarda “hornitos”lar bulunur. Yer yer de lav tünelleri izlenmektedir. Tüm volkanlar “maar” tipi volkanlardır. Volkan konileri “sinder” ve “spatter” tiptedirler ve yaşları ile aşınma dereceleri bakımından bazı farklılıklar gösterirler.

Özellikle yaşlı konilerde kraterler daha iri olup daha genç konilerdeki kraterler nispeten küçüktür. Konileri lav, lapilli, cüruf ve çeşitli irilikteki volkan bombaları gibi piroklastikler (tefra) oluşturmaktadır. Sayıları yetmişi bulan bu konilerin çevrelerinde, çıkardıkları siyah bazaltik lav akıntıları görülmektedir. En genç koniler güncel koni görünümündedirler ve halk bunlara “Divlit” adını vermektedir. Bazı volkan konilerinde ise kraterler çifttir. Çalışma alanında yapılan araştırmalar sonucu Kula volkanitlerinin aralıklı üç ayrı evrede etkin oldukları saptanarak Burgaz volkanitleri; Elekçitepe Volkanitleri ve Divlittepe Volkanitleri olarak adlandırılmışlardır.

https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/manisa/gezilecekyer/kula-volkanlari

Divlit volkanının resmini çekiyorum.

Kaplan köyüne yaklaşırken yolda gezinen iki adama rastladım. İsimlerini not almışım; Canan ve Emir. Durup muhabbet ediyoruz bir süre. Canan kamyon şoförlüğü yaptığını söylüyor. Köyde bu gün hayır yemeği dağıtacaklarını ve beni de yemeğe davet ettiler. Beni bisikletli görünce Canan çocukluğunda başından geçen bir olayı anlatıyor. Canan ve Emir köyde bir bisiklet bulup biniyorlar. Bisiklet eski ve frenleri tutmuyor. Çocuklarda deli cesareti olur ya öylece ikisi bisiklete binip yokuş aşağıya çılgınlar gibi gitmişler. Haliyle frenler tutmadığı için ilk dönemeçte tarlaya uçmuşlar ikisi de. O gün yaşadıklarını gülerek neşe içinde anlattılar bana. Hikayelerini dinledikten sonra yoluma devam edip köy çeşmesine vardım. Okulun bahçesinin duvarı boyunca çeşme yalağı yapılmış uzunca. Çeşme aynası da kalın biçimde duvardan yukarıya kadar çıkmış. Bir borudan yalağa su devamlı olarak akıyor. Suyun aktığı yerde köpükler var. Yerde kalın hortumlar duruyor.

Boru demirden olduğu için paslanmış epeyce. Herhalde deterjanla bir şeyler yıkanmış, yalağın içi köpüklenmiş.

Okulun bahçesinde üç iri taş üzerine kazan konulmuş. Altında odunlar yanıyor. Kazan üzeri büyük tencere kapağı ile örtülmüş.

Okulun bahçesinde Mayıs ayının çiçeklerinden mor salkımlı leylak açmış, kokusu ortalığa yayılıyor mis gibi.

Köylerde pek insan kalmamış, insanlar azalınca çocuklar da yok. Çocuklar da olmayınca köy okulu kapanıp taşımalı eğitime geçmişler. Okul binasında köylüler ortak alan olarak kullanıyorlar. Okulun duvarına ünlü şairimiz Nazım Hikmet Ran’ın şiirinden bir kuple yazılmış;

Yaşamak bir ağaç gibi

tek ve hür ve bir orman

gibi kardeşçesine

Bu gün pazar, köyde oturmayanları çağırmışlar hayır yemeğine. Diğer büyük şehirlerde oturanlar arabaları ile babalarının köyüne gelip toplaşmışlar köy okulun bahçesine. Bahçeye dikilen çam ağaçlarının gövdelerinin kalınlığına bakarsak okul binası çok eski olmalı. 60 yada 70 yıl olmalı. Ağaçların boyu da çok büyük.

Kestikleri hayvanın etleri kazanda pişiyor. Sürekli olarak dal parçalarını kazanın altına sürüyorlar.

Köz haline gelmiş  ateş nar gibi kıpkırmızı renkte. Optik zoom ile çekiyorum yakınlaştırıp közü.

İki genç delikanlı yere serilmiş kilime uzanarak bilek güreşi yapıyorlar çocukluğundaki gibi. Böyle bilek güreşini yaşadıkları şehirlerde yapmaları olanaksız. İş, güç, hayat telaşı onları bir araya getirmiyor şehirlerde. Anca babalarının köyünde toplanınca bilek güreşi yapabiliyorlar. Güreş yapanlardan birisi İzmir’de mali müşavirlik yapıyor Bornova da. Köylülerin dediğine göre çocuklar okuyup üniversiteyi bitiriyorlar. Babaları gibi köyde hayvancılık ve tarımla uğraşmak istemediklerinden şehirlerde iş bulup kalıyorlar. Böylece köylerde insan kalmıyor. Bir yada iki kuşak sonra köyde kimse kalmayacak gibi.

Kazanda etlerin pişmesi uzun sürdü. Epey bekledim yemeğin pişmesini. Sonunda etler pişti ve etli pilav yedim bir tabak. Fazla oyalanmadan yoluma devam etmeliyim diyerek izin istedim. Çeşmeden sularımı tazeleyip dolduruyorum. Deminki köpükler kalmamış yalakta, su tertemiz akıyor borudan yalağa.

Toprak olan yolda gidiyorum tek başıma, kimseler yok, in cin top oynuyor arazide. Etraf maki ağaççıkları ile seyrek olarak yeşilliğe bürünmüş.

Bisikletle gidince her şeyi görüyorum. Bunlardan birisi hayatını, geleceğini garanti altına almak için sürekli uğraşan bok böceklerini görünce duruyorum. Bir yerden buldukları hayvan bokunu yuvarlak bir top şekline getirerek götürmeye çalışıyorlar. İki tane kara renkli bok böceği küçük taşların üzerinden güvenli bir yere götürmeye çalışıyorlar. Bu yuvarlak top boku yemek için değil. Yumurtalarını içine bırakacaklar. Zamanı gelince yumurtadan çıkan böcekler bu besin ile bir süreliğine karnını doyurup yaşayacaklar. Böylece nesilleri devam edecek. Bütün uğraş gelecek nesiller için.

Şimdiye kadar kimsenin geçmediği bu yerlerde tekerlek izlerimi bırakıyorum hafif ıslak toprağa.

Arazideyim ve tek başınayım. Bisikletim KUZ toprak yolda park etmiş durumda. Turuncu sosis çantam bagajın üzerinde güneşten parlıyor Etrafta maki çalılıkları. Bu resmi öne çıkan görsel olarak seçiyorum.

Bazı yerde yol yol olmaktan çıkmış. Ne giden olmuş ne de gelen. Yol otlardan neredeyse kaybolmak üzere otlardan. Gelip geçen olmayınca iz de yok. Ama yol buradan gidiyor, ben de yolu takip etmek zorundayım. Bu yolun beni hedefime ulaştıracağını biliyorum.

Kimseni geçmediği yolda sakince gidiyorum, tek başınayım. Yol hafif bir inişe geçti, ileride çeşme olduğunu öngördüğüm bir duvar gördüm. Ön tarafı da ıslaktı. İçimden çeşmede mola vereyim de bir kahve içeyim diye düşündüm. Tam çeşme önüne geldiğimde iki tane azman köpek serinlemek için yattıkları yerden beni birden bire görünce kalkıp havlamaya başladı. Ben de refleks olarak hemen bisikletimden inip savunma pozisyonumu aldım. Sanırım iri azman köpekler genç ve beni birden bire görünce korktular. Onlar da savunma pozisyonlarında sadece havlamakla yetiniyorlar şimdilik. Çünkü çeşme onların bölgesi değil ve koyun sürüsü ile birlikte gelmişler, çamurda serinliyorlar sıcaktan. Köpekler havlamaları kesilmiyor, etrafa baktım, biraz ötedeki yamaçta koyunların çıngırak sesleri geliyordu. Yamaçta otluyordu koyun sürüsü.  Köpekleri nasıl def edeceğim diye düşünürken çobanın sesini duydum. Çobana avazım çıktığı kadar bağırmaya başladım;

Çoooobbaaaan çooobbaan, ulaaannn çoobaaaaaaaannn, gel de köpeklerine sahip çok çooobann

Çoban konuşmaya devam ediyor ve aşağıya inmiyor bir türlü. Derken daha iri bir çoban köpeği daha güçlü havlayarak sürünün olduğu yerden aşağıya inmeye başladı. Şimdi ayvayı yedim işte, bakalım nasıl defedeceğim üç köpeği. Bisikletimin ardında duruyorum kıpırdamadan, bir taraftan da çobana sesleniyorum. Üç köpekle baş başa onlar havladı ben çobana bağırdım bir süre. Sonradan gelen erkek çoban köpeği iki köpeğin babaları olmalı. Daha iri cüsseli ve sesi daha gür çıkıyor havlarken.

Neyse çoban aşağıya cep telefonunla konuşarak indi, yanıma gelince telefon ile konuşmasını bitirdi ve selam verdi. Çobana;

“Arkadaş o kadar bağırdım çağırdım niye inmiyorsun aşağıya, köpeklere yem mi edeceksin” diye söyledim. O da;

“Korkma bir şey yapmazlar” dedi. Gerçi korkmadım ama biraz tırstım desem yeridir. Daha beter durumlarda kalmış olsam de hepsini def etmesini bildim sonuçta. Şimdiye kadar bölgelerinden geçtiğim için havlayıp durdular, öyle ısırmak için saldıran olmadı. Aklıma nedense kediler daha sevimli geldi. Kedilerin yoldan geçen yolculara saldırdıklarını, ısırdıklarını görmedim. Sadece kendini sevdirmek için sırnaşanları, yiyecek istemek için miyavladıklarına denk geldim. Gerçi evde rotvaydır köpeğimiz var, onu sevip okşuyorum. Başkaları korksa da alışkınım iri ve güçlü köpeklere.

Çoban gelince köpekler haliyle susup çamurlu serin yere yattılar. Çoban ile muhabbet etmeye başladım, bir yandan da kahve takımlarını çıkarıp kahve yapmaya başladım. Koyun sürüsü kendisine ait olduğunu, bankadan kredi çekip tarla alıp çocuklarının okuması için geleceğe yatırım yapmaya çalıştığını anlattı. Yarım düzine çocuğu varmış. Dedim “Neden bu kadar çocuk yaptın” diye. O da “Allah rızkını verir” diye cevapladı. Kahve pişti, fincana döküp ikram ettim çobana. Kahve içerken çobanla birlikte elçek resim çekiyorum çeşmenin başına oturmuş olarak.

Kahveleri içtik, takımları çantaya yükledim ve çoban ile vedalaştım. Çoban sürünün başında koyunları otlatmaya devam etti, köpekler de sürünün önüne geçerek gözden kayboldular.  Ben de ıssız arazide yoluma devam ettim. Buradaki tarlalarda ekilen buğdaylar yeni büyümeye başlamış.

Yeşil buğday tarlaların uzaklarında volkanik dağ görünüyor. Bölgedeki dağların, tepelerin bir çoğu kendini belli ediyor volkanik oldukları.

Yolum Emre köyüne vardı. Burası Yunus Emre ve Taptuk Emre’nin köyü. Hazır Emre köyüne gelmişken türbeyi de ziyaret edeyim dedim. Bisikletim KUZ beton taş döşeli yol kıyısında park etmiş durumda. Arkada çam ağaçları gölgesinde taş ile yapılmış türbe binası var. Solda kısa bir duvar ve demir kapı var. Sağda ise duvar yok ve üç basamakla çıkılan türbenin avlusu.

Burada Yunus Emre’nin mezarı olduğu söyleniyor ama kesin değil. Türbenin dışına mermer taşına kabartma olarak “Yunus Emre Hazretleri” yazılmış. Yazılı taşın etrafı çerçevelenmiş. Bu yazılı taş iki ayak üzerinde bahçede duruyor.

Türbenin duvarına aynı taş çerçeveli mermere “Tapduk Emre Hazretleri” yazılmış. Burası Taptuk Emre’nin dergahı. Ölünce de mezarını buraya yapıp türbeye çevirmişler. Kula belediyesi de türbeyi onarıp etrafı beton taş ile döşemiş. Buranın ziyaretçileri çok.

Bahçede, türbe girişinde mermere Yunus Emre’nin şiiri yazılmış;

Taptuğun tapusuna

Kul olduk kapusuna

Yunus miskin çiğ idik

Piştik elhamdülillah

Türbenin içine girip ölmüşler için duamı edip çıkıyorum dışarı. Bisikletime binip yoluma devam ediyorum. Volkanik lav kayalarının dibinden geçiyorum.

Her yerde volkanik lav kalıntıları yok. Normal toprak rengi ve arazide uzun yalağı olan çeşme görüyorum. Çeşme sürekli aktığından az aşağısında küçük bir gölet oluşturmuş. Sürüler buraya gelip susuzluğunu gidererek bir taraftan da gölette serinliyorlar sanırım. Önümde bir taş yığını var, taşlar ufak.

Ekin tarlasında başaklar yeni çıkarak boy vermiş. Hafif rüzgara boyun eğip bir sağa bir sola, ağırlaşmaya başlayan başaklarını sallıyorlar dans eder gibi. Bir süre başakların dans edişini izliyorum. Başakları izlemek huzur veriyor. Ruhum benimle birlikte dinginleşiyor. Çünkü hızlı gitmiyorum ve ruhum geride kalmıyor. Doğada olmak ne güzel tek başına ve hür.

Sandal Divlit volkanı karşımda. Volkanın bana bakan tarafındaki krater duvarı yok, akıp gitmiş. Volkanın dibinde bir köy görüyorum, yolum oraya gidiyor ve akşam olmadan kamp yerini bulmam gerek.

Volkanın dibindeki Saraçlar köyüne geldim. Köyün içinden geçerken geniş okul avlusunu görünce direk daldım. Avlu tamamen beton taş ile kaplı. Tek katlı okul binası sarı boyalı ve eğitim olmadığı için bakımsız görünüyor. Bisikletim KUZ Atatürk büstünün olduğu kaide önünde park edip uzaktan okul binası ile resmini çekiyorum

Bu köyde kamp yapmaya karar verdim. Atatürk büstü önüne çadırımı kurdum. Çadırı kurarken meraklı köy çocukları da etrafıma toplandı. Çadırı kurduktan sonra gidon çantamdaki BayKuş kesemi aldım. Çocuklara bakkalı sordum ve gelin hep birlikte bakkala gidelim diye davet ettim. Çocuklarla bakkala gidip ne isterseniz alın bakalım deyince her çocuk kendi istediği şeyi aldı. Bisküvi, çikolata ve şekerleme. Dondurma henüz yok. Bir de lastik top alıp çocuklara verdim. Hesabı ödemeye gelince Bay Kuş kesemdeki bozuk paraları çıkarıp vereyim dedim. Kadın olan bakkal teyze nedense 5, 10 ve 25 Kuruş paraları kabul etmedi. “Neden?” diye sorunca “Burada geçmiyor” dedi. “Öyle şey mi olur, Türk parası nasıl geçmez” desem de bakkal teyze Nuh dedi peygamber demedi. 1 Liralık bozuk paraları kabul etti ve hesabı ödedim.

Çocuklarla beraber okulun bahçesine geldik. Beraber yeni top ile futbol oynamaya başladık. Çocuklar sevinçle top oynuyorlardı. Ben de onların sevincine ortak oldum. Hava kararmaya yakın, tam da ezan zamanında çocuklar evlerine dağıldı. Ben de akşam yemeğimi yiyeceğim ama bir türlü katlanır küçük sandalyemi bulamadım. Çadırın içine, çantalara defalarca baktım ama bulamadım. Neyse herhalde çocuklar aldı deyip yere matı serip oturdum. Akşam yemeğimi yedim, kahvemi pişirip içtim. Çay demlemedim çünkü köy kahvesi yakında olduğundan  orada içeceğim çayı. Bir ara köyün muhtarı geldi, muhtara kimliğimi verip jandarmaya baktırmaya gitti. Sonra kimliğimi geri getirdi. Ben de kahveye gidip köylülerle çay içtim. Bir süre sohbet ettik. İçtiğim çay parasını ödemeye kalktığımda parasını almadı kahveci. Ben de teşekkür edip fazla geç olmadan çadırıma dönüp yattım. Bu gün Kaplan köyündeki hayır yemeği için çok durduğumdan az bir yol kat ettim. Ne yapalım bu gün yeter, nasıl olsa acelem yok.

Bu gün yaptığım yol yaklaşık olarak 26 Kilometre civarı.

Yaptığım yolun haritası aşağıda