Etiket arşivi: aigai

III. AzBilinenAntikKentlerBisikletTuru 7. Gün

28 Kasım 20143.Azbilinen Antik Kentler Turuabak, ahlat ağacı, aigai, alsancak, bahçedere köyü, balıkçı, horoz, ismailler köyü, kuz, nokta, olcay ormankıran, şafak omaç, virgülurimbaba

11 Mayıs 2014 Pazar

Köseler köyü – İsmailler köyü – Yenişakran – Aliağa- Alsancak – Üçkuyular

(Kör arkadaşlar için betimleme yapılmıştır)

Sevmek
Nokta almaz
Çocuklar.

Sevmeye nokta koyan
Sınıfta kalır.

Onun,
Virgülleri vardır
Çocuklar.

Sevmek noktalanmaz;
O, noktadır.

Özdemir Asaf

Öne çıkmış olan görsel, Öğrenciler, Öğretmen ve bisikletçiler ABAK pankartı açmış olarak poz vermişiz.

Horlamalı güzel bir uykunun ardından saat 07 gibi uyandım. Elimi yüzümü yıkayıp giyiniyorum. Hava hala kapalı, gece yağmur yağmış. Yunt dağlarının sırtında olduğumuzdan yağıştan sonra kimi yerlerde sis kalmış. Saat 08 sıralarında Osman Duman sabah kahvaltısını getiriyor okulun bahçesine. Kahvaltıdan sonra hazırlıklara başlıyoruz. Küçük bir ağacın yaprakları ardında Yunt dağları ve sis.

Önce bisikletime eşyalarımı yüklüyorum, hediye paketim de hazır. KUZ yükseklerden gururla bakıyor aşağılara. Buraya 3. gelişim ve daha da geleceğim.

Hediye paketimi kontrol ediyorum, yağmurdan ıslanmamış. Hediyem çocuk kitapları onlarca. Kitaplar elimde resmini çekiyorum.

Köyün ilk okulu tek sınıflı, çocuklar burada ders yapıyor. Okulun genç öğretmeni Hatice Öğretmen çocuklarla güzel bir hazırlık yapmışlar bizlere. Küçük bayraklar asmışlar. Bir kaç balon da bizlerden deyip sınıfı süslüyoruz. Ders sıralarının üstü bez örtü ile örtülmüş.

Artık sınıflarda kara tahta yok, beyaza bürünmüş. Tebeşir de yok, tebeşir tosu da. Beyaz naylon tahtaya keçeli kalem ile renkli yazılar yazılıyor artık. Buralar yüksekte olduğundan soba kurulmuş sınıfın ortasına. Öğrenciler bu sobanın ısısı ile ısınıyorlar.

Arkadaşım Nilgün Gener ile sıralara oturup çocukluğuma dönüyorum. Anılarımdan silinip gitmiş olan anlara. Yılbaşında memleketim olan Kosova Prizren de idim. İlk okul 3. sınıfın ilk dönemine kadar Prizren de Mustafa Baki ilk okulunda Türkçe okudum. 1969 yılının Aralık ayında Türkiye’ye göç ettik ailecek. Prizren de olduğum zaman İlk okul arkadaşlarımın nerede olduğunu, isimlerini hiç mi hiç hatırlamıyordum. Sadece İlk okul öğretmenimin ismini hatırlayabiliyordum; Mürvet Karahoda. Nerde olduğunu yengem sayesinde bulup yanına gittim. 44 yıl sonra ilk defa gördüm Öğretmenimi. 70 yaşında olmasına rağmen hiç değişmemiş, gençliğinde ki gibi güzelliğini saklamış. Beni görünce hatırladı, elini öptüm, kucaklaştık. 69 yılının Nisan ayında 2. sınıfta okulun merdivenlerinde çekilmiş resmimizi getirdi. Anılar canlanmaya başladı birden ama isimler hala yoktu. Sanki ilk okulda yeniden okuma – yazmaya başlamış gibi elimde not defteri öğretmenim resimdekilerin ismini tek tek yazdırdı bana. Sadece 3 kişinin ismini hatırlayamadı. Sınıf arkadaşlarımdan kimisi ölmüş, kimisi başka ülkelere çalışmaya gitmiş, kimi de hala Prizren’de. Böylece sınıf arkadaşlarımı aramaya başladım. 6 arkadaşı Prizren de buldum. Arkadaşların isimleri olanlara da facebook sayfasında mesaj attım. Sadece birisi cevap yazdı, beni hatırlamış. Bana sınıfta aynı sırada oturduğumuzu söyledi. Sıra arkadaşımın ismi Şehriban, o zamanlarda kız erkek karışık otururduk. İnternetten mesajlaştık sıra arkadaşımla. Beraber aynı sırada oturuyormuşuz, benim Türkiye ye göç ettiğim sırada bana hediyeler almışlar. Babam gelip beni sınıftan almış ve sınıftan ayrılmak istememişim, çok ağlamışım. Bunları bana anlatıyor ama ben hiç birini hatırlamıyorum. Sınıftan ayrılışımın gününde ki yaşadığım o travma tüm anılarımı silmiş olmalı. Prizren de ki arkadaşlar da bana aynısını anlatıyorlar ama anılar silinmiş gitmiş, hiç bir şey hatırlamıyorum.

Yıl 1969 Nisan ayı. Okulun merdivenlerinde toplanmışız. İki sıra ayakta, bir sıra merdivene oturmuşuz. Öğretmenimiz ile birlikte resim çekilmişiz. En üst sırada 7 erkek öğrenci ve Öğretmenimiz. Altındaki sırada 8 kız öğrenci. Oturanlar kız ve erkek öğrenciler karışık, 5 kız öğrenci, 3 erkek öğrenci. En ortada ben varım. Öğretmenimiz ile birlikte 24 kişiyiz. Resim siyah – beyaz olarak çekilmiş.

Şimdi yanımda sıra arkadaşım Nilgün ile sıraya oturmuşuz öğrenciler gibi, yine ilk okul günlerini yaşıyoruz.

Hatice Öğretmeniz henüz gelmediğinden bekliyoruz. Birisi bağırıyor okulun bahçesinde “duvarın üstünde beyaz bir yılan var” diye. Koşup bakıyoruz yılana ama yılan hareketsiz öylece duruyor. Yakından bakınca yılan olmadığını görüyorum. Uzun, beyaz kılları olan tırtıl. İlk defa böyle tırtıllar görüyorum. 40 civarında tırtıl tren vagonları gibi art arda sıralanmış, bir ağaçtan diğerine doğru tek sıra sürü halinde giderken resmini çekiyorum. Dikkatli bakmayınca tırtıl olduğu anlaşılmıyor.

Tekrar sınıfa girerek oyun oynayan kız öğrencileri izlemeye başlıyorum. Fasulye oyununu oynuyorlar. Öyle çabuk ve güzel oynuyorlar ki izlemeye doyamazsınız. Bir zaman eski cep telefonumda vardı fasulye oyunu. İşe giderken serviste kitap okumadığım zaman bu oyunu oynardım. Tam olarak kaç taşla oynandığını hatırlamıyorum. 1. bölmede 1 fasulye, 2 bölmede 2 fasulye, böyle 5 bölme var sağda ve solda. Bir de oyuncuların önünde birer bölme toplam 12 bölme. Sıra ile bir bölmeden fasulyeleri alıp diğer bölmelere koyarak kendi bölmende ne kadar fasulye biriktirirsen kazanıyorsun. Güzel bir oyun, seyretmesi de hoş. Böylece zaman geçiriyoruz Hatice Öğretmen gelesiye kadar.

Hatice Öğretmenimiz bizleri kırmayıp tatil gününde köye gelerek aramıza katılıyor. Bu okulun bizlerde ayrı bir önemi var. Geçen yıl yaptığımız Az Bilinen Antik Kentler turunda 23 Nisan Çocuk bayramını bu ilkokulda kutlamıştık. Ömrümüzde ilk defa bir köy ilkokulunda, köy çocukları ile beraber en güzel 23 Nisan kutlamalarını yaşamıştık gözlerimiz yaşlı. Köyün genç Öğretmeni de çocuklarla beraber bizlere şiirler, çocuk oyunları ile çok güzel anlar yaşatmışlardı. Çocuklara verdiğimiz hediyeleri dağıtınca çocukların gözlerindeki ışıltılar bizleri çok duygulandırmıştı. Köylüler ilk başlarda garip garip bakmışlardı bizlere. 120 kişi kızlı erkekli ve de taytlı, kısa donlu. Hiç böylesini görmemişlerdi. Köylüler bizim sıcaklığımızı ve samimiyetimizi görünce kanımız kaynadı böylece. Aşağıda geçen yıldaki Az Bilinen Antik Kentler turuna ait video ve bir kaç resim. Videoyu aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz.

2. Azbilinen Antik Kentler Turu Nisan 2013 paylaşan: urimbaba

Geçtiğimiz yıl okulda yaptığımız 23 Nisan çocuk bayramında yaptığımız kutlamalardan üç resim paylaşıyorum. Öğrenciler ve kadın bisikletçiler birlikte elleri ile alkış tutarak müzik eşliğinde oynuyorlar. Öğrencilerin üzerinde kırmızı kıyafet var.

Okulun bahçesinde harmandalı oynuyoruz tüm bisikletçiler ve öğrenciler.

Üç kişi yerde oturmuş alkış tutuyoruz oynayan öğrencilere yüzümüz gülerek. Solda Şafak Omaç, ortada ben ve sağda Olcay Ormankıran. Arkamızda sandalyelere oturmuş köylü kadınlar. arkada bisikletçiler ayakta. Hepsi de alkışla tempo tutuyor oynayanlara. Herkesin yüzünde bir sevinç ve gülümseme

Öğretmenimiz Hatice Toprak’a hediyelerimizi sunuyoruz. Laptop ve projeksiyon cihazı. Hatice öğretmen de grubumuza elleriyle yaptığı harika hediyelerini veriyor. Olcay, Serhat ve Hatice öğretmen hediyesini verirken. Duvardaki saat 11:30 olarak zamanı gösteriyor.

Minik bir kız öğrenci bizler için hazırladığı şiiri ve yazıyı heyecanla okuyor karşımızda. Yerde dört ay yıldızlı kırmızı balon var.

Hatice Öğretmen öğrencilerle birlikte bizler için çam kozalaklarından minik elleri ile yaptıkları bebekleri bizlere hediye ediyorlar. Bu hediyeler bizler için sürpriz oldu gerçekten. Hepimiz çok duygulandık hediyeleri minik ellerinden aldığımızda. Ömrümde aldığım en güzel hediyelerden biri. O anları anlatamıyorum doğrusu, çok duygulanmıştım. Bu hediyeleri ömrüm boyunca saklayacağım. İşte bu köyü sevmemizin nedeni bu. Öyle sıcak, öyle içten davranıyorlar ki sanki binlerce yıldır aynı yerde yaşıyormuşuz gibi. Ben o duygular içinde cebelleşirken hala hediyemi vermediğimin farkında değildim. Biraz kendime gelince kalkıp hediyemi Hatice Öğretmene veriyorum. Yanımda iki kız öğrenci, elimde verdikleri çam kozalakları ile poz veriyoruz. Önümde naylon torbada vereceğim kitaplar duruyor.

Hatice öğretmene bu yıl ki Az Bilinen Antik Kentler turunun buufunu bir anı olarak veriyoruz. Serhat, Hatice Öğretmen ve Olcay.

Hepimiz mutluyuz, hepimiz gülümsüyoruz, 23 Nisan bayramını bu yıl burada kutlayamamıştık ama 2 hafa sonra köye gelip kutlamıştık Öğrencilerle ve Öğretmenle. Projeksiyon cihazını kurup laptopa yüklediğimiz videoları seyrediyoruz hep beraber. Doktor Bülent’in havadan çektiği görüntüler harika olmuş. Öğrenciler ilk defa köylerini havadan görüyorlar. Hatice Öğretmene projeksiyon cihazının nasıl çalıştığını anlatıyor Olcay. Videolar bittikten sonra laptopu Öğretmene teslim ediyoruz. Kızlarla beraber elçek ile kendimizi çekiyorum bir poz. Yanımda iki sevimli kız öğrenci.

İlk okul sınıfındaki işimiz bitince bahçeye çıkıp pankartımız ile birlikte öğrencilerle resim çekiliyoruz. Bu resmi öne çıkan görsel olarak seçiyorum.

Resim çekildikten sonra okulun bahçesinde futbol oyununu oynamaya başlıyoruz. Hemen taştan kaleleri kurup iki takıma ayrılıyoruz. Epeydir futbol oynamamıştım, çocuklarla oynama bir başka oldu benim için. Yetişkin olarak sadece ben oynuyorum, diğerleri seyretmekle kaldılar. Top patlak, meşin bir top ama oynanacak kadar idare ediyor. Çocuklara sakatlık çıkarmamak için hızlı oynamıyorum ve beni geçmelerine çaktırmadan izin veriyorum. Beni çalımlayıp gollerini atıyorlar, ardından gol sevinci. Bizim takıma moral veriyorum onları yenecez diye. Bir o kaleye bir bu kaleye goller arka arkaya atılıyor. Hepimiz nefes nefese mücadele devam ediyor. Köyün erkek öğrencileriyle futbol oynamak çok eğlenceli oldu Çocukların coşkuya ihtiyacı varmış. Öyle coşkulu oynuyoruz ki sonuçta yeniliyoruz tabi ki. Yenmek te var yenilmekte, sadece spor olsun diye oynuyoruz futbolu. Futbol oyununu bitirdikten sonra Olcay ve Serhat Hatice Öğretmene plaketimizi veriyor. Yunt dağı Köseler köyü ilk okulunu bisiklet dostu ilan ediyoruz böylece.

Doktor Bülent paramotor ile havadan bizi takip ederek İsmailler köyüne kadar gelecek. Paraşütü açıp havalanmaya çalışırken motorun pervanesi paraşütün ipine takılıp çat diye ses çıkartıp motor stop ediyor. Kontrol ediyoruz, pervane ipin birini kopartmış. Pervanede ipin izi kalmış, küçük bir çentik açmış. Paraşütü yerde tamamen açıp kopan ipi bularak düzgünce ipe ek yapıyor Bülent. Paramotorla gelmemesini, araba ile gelmesini söylüyoruz. Artık gitme zamanı yaklaşıyor, hazırlıklarımızı bitirip Hatice Öğretmen, Öğrenciler ve köylülerle vedalaşıp yola çıkıyoruz. İçimizde tatlı bir sevinç ile Osman Duman’ın köyü olan İsmailler köyüne doğru pedal basmaya başladık. Köyün dar sokağında giden bisikletçiler.

Kavşakta Manisalı bisikletçilerle karşılaşıyoruz. Manisa dan bize katılacaklardı ama geç kaldılar. Köyden çıktığımızı öğrenince kavşakta beklemişler. Merhabalaştıktan sonra İsmailler köyüne doğru beraber pedal çevirmeye başladık.

Bir bakıyoruz ki Bülent paramotorla havalanmış üzerimizde uçuyor. Artık yapacak bir şey yok, Doktor Bülent havadan, biz yerden ilerliyoruz yavaş yavaş. Gökteki beyaz bulutlar altında süzülen paramotor.

Seklik köyüne geldik, yol daha çok inişli çıkışlı. Yunt dağlarının sırtlarında kuzeye, Bergama’ya doğru yol alıyoruz.

Köye gelirken ön lastiğimin havası inmeye başlıyor. Pompa ile şişiriyorum biraz, köyde bakarım artık. Tam hareket ettim ki paramotorun sesi kesildi birden bire. Köyün üstünde Doktor Bülent’in süzüldüğünü, motorun pervanesinin durduğunu gördüm. Süzüle süzüle köy evlerinin arasında gözden kayboldu. Var gücümle pedala basmaya başladım. Acaba ne oldu, nereye indi merakıyla köye vardım. Olcay da indiğini görmüş. Köyün içinde indiği yöne doğru deli gibi gidiyoruz Olcay’la. Köylüler de görmüş indiği yeri. Bize indiği yeri göstererek oraya doğru gidiyoruz. Doktor Bülent’i paraşütünü toplamış görünce seviniyorum birden bire. Daha önce Bülent söylemişti “Havada her zaman ineceğim yeri önceden kestirip öyle gidiyorum. Acil bir durumda o yere paraşütle iniş yapıyorum” . İyi olduğunu görünce içime su serpildi doğrusu, epey endişelenmiştim. Doktor Bülent bize daha önce başına gelen bir olayı anlatmıştı. Köyün birinde yine paraşüt ile uçuş yaparken mezarlıkta servi ağacına takılmış. Köylülerle beraber koşup yanına gelince servinin tepesine takılan paraşütte askıda kalmış. Paraşütle beraber indirmişler aşağıya. Daha sonraki yıllarda aynı köye gelince köylüler serviye takılan adam gelmiş diye hatırlamışlar. Depoda benzin bitince tarlaya iniş yapmış doktor Bülent. Pervanesinde çentik oluşmuştu bu sabah Köseler köyünde. Acaba pervaneden mi sorun yaşadı. Neyse ki pervanede ki çentik aynı duruyor. Paramotor köyün camisinin minaresinin sağıda kırmızı olarak görünüyor. Motor durmuş, köyün tarlasına süzülüyor sessizce.

Diğer arkadaşlar köyün kahvesinde oturmuş çay içiyorlardı. Bülent’in indiği yerden kahveye gelesiye kadar lastiğim iyice iniyor. Ön tekerleği söküp yama takımı ve pompayı da yanıma alarak kahveye gelip lastiğimin patlağını yapmaya başlıyorum. Arkadaşlar da bana bir çay ısmarlıyor. Lastiğin patlağını yapıştırıp şişirerek çayımı bitiriyorum. Arkadaşlar yola çıkarken tekerleği takıp ben de peşlerinden yola çıkıyorum. İç ve dış lastik tamamen janttan çıkmış. İç lastiğe yama yaparken beni çekiyorlar.

İki tane ahlat ağacı, ölüm ile yaşam yan yana. Ağaçlardan biri kurumuş, diğeri canlı ve yemyeşil.

Yolumuz 11 km olduğundan İsmailler köyüne çabucak varıyoruz. İsmailler köyü göründü önümde. Bu köy Osman Duman’ın köyü. Öğle yemeğini burada yiyeceğiz. Bize oğlak pişirecek. Osman burada yemek şirketi kurmuş, fabrikalara yemek pişiriyor. Ailesi ile birlikte mutfakta yemekleri hazırlayıp pişiriyorlar. Osman’ı tanımamız şöyle oldu ;

2012 yılının Ekim ayında dünya turuna çıkan arkadaşım Gürkan Genç ile İzmir’den birlikte Yunt dağı Köseler köyüne gelip kamp kurmuştuk. Köyün ilk okulunda Aigai antik kentinin kazı ekibi ile tanışıp antik kenti dolaşmıştık. Henüz öğretmeni yoktu o zaman ilk okulunun. Köyün çocuklarını tanıyıp sevmiştik. Hatice öğretmen 3 gün sonra okulda göreve başlamıştı. O yılda Canavar velespitçi Enes Şensoy, Özlem ve Ankaradan Onur Torun ile beraber gelmiştik. Onur Köseler köyüne gelmeden izini bittiğinden Bergama’ya geri döndü. Ben de ertesi gün Köseler köyünden İzmir’e dönmüştüm. Gürkan, Enes ve Özlem köylerden Bergama’ya doğru giderken İsmailler köyünde mola vermişler. Osman Duman’ın yemek evinde öğle yemeğini yerken tanışmışlar. Çok lezzetli ev yemekleri pişirdiğinden tadı damağında kalmış. Geçen yıl yaptığımız Az Bilinen Antik Kentler bisiklet turunun rotası Köseler köyü Aigai antik kenti idi. 23 Nisanı köyün ilk okulunda Hatice Öğretmenin yardımıyla öğrenciler ve köylülerle beraber kutlamıştık. Geçen yıl ki tur için yemek için Osman Duman ile anlaşıp bize 4 gün boyunca Sabah, öğlen ve akşam yemeklerini arabası ile bizlerin lezzetli yemekleriyle doyurmuştu. Bu yıl da mesafenin uzak olmasına rağmen ta Özdere’ye kadar yemek getirmişti severek. Osman Duman mükemmel bir insan, ailesi de öyle. Artık dost olmuştuk, o bizleri sevdi biz de onu çok sevdik. Yokuş çıkarken, önümde bir kişi bisiklet sürüyor. Az ileride köy görünüyor.

Osman Duman’ın hazırladığı nefis oğlak yemeği ile karnımızı bir güzel doyuruyoruz. Geldiğimize çok sevinmişti. Osman’a verdiğimiz bisiklet dostu plaketimizi yazıhanesinin duvarına asmıştı çoktan. Olcay, Serhat ve Osman duvarda asılı hediyemizi işaret ediyorlar parmakları ile.

Köyün meydanında pankartımız ile resim çekiliyoruz hep beraber. Manisa’dan gelen arkadaşlarla bayağı kalabalık olduk doğrusu. Resim çekildikten sonra Manisa’dan gelenlerle vedalaşıyoruz. Manisalıları uğurladıktan sonra Osman Duman ile vedalaşarak yola çıkıyoruz.

Rüzgar türbinlerinin olduğu yerden geçip Yenişakran’a ineceğiz. Yol çok ıssız, araç yok. Haliyle ilk önce tırmanma var bir süre. Tepede rüzgar türbinleri.

Rüzgar türbinlerine doğru çıkıyoruz.

Son yokuşu çıkmak üzereyim, rüzgar türbinlerine iyice yaklaştık. Pervanelerin dönerken çıkardıkları sesler kulağıma geliyor.

Birkaç tavuk ve bir horoz yolun kıyısında eşeleniyorlar. Resim çekmek için durduğumda horoz bura benim çöplüğüm der gibi horozlanıyor. Horoz tahta parçalarının üstünde duruyor. Tepede rüzgar türbinleri.

Eşekler de var köyde, serbest bırakılmış, bakımsız bir eşek. Ne bulursa onu yiyor.

Yokuşlar bizi yıldıramaz, yel değirmenlerinle savaşmaya gidiyoruz sanki. Tek tek çıkıyoruz yokuşları Don Kişot gibi. Tepede rüzgar türbini, tepeye doğru kıvrılarak çıkan yolda bisikletçiler tırmanıyor yokuşu.

Dünkü yağmurlu havadan eser yok, parçalı bulutlu bir gökyüzü. Bizler dağların sırtında tertemiz havada, yeşilliklerin arasında bisiklet sürerek günü yaşıyoruz. Küme halinde toplanmış taşlar arazide.

Ağır ama yılmadan yokuşları çıkıyoruz. Bisikletimin ön tekerleği ve yokuşu çıkan Nilgün ile Olcay.

Dağın zirvesinde yılkı atları ve yılkı eşekleri beraber görünce resimlerini çekiyorum meşe ağaçlarının altında.

Burada epey eşek görüyorum başıboş dolaşan.

Rüzgar türbinlerinin ürettiği elektrik enerjinin toplanıp gerilimi yükseltilerek enterkonnekte şebeke sistemine bağlandığı trafo merkezi. Önünde de hayvanlar için yağmur sularının biriktirildiği gölet.

Artık zirvedeyiz, Yunt dağlarının sırtında. Tam buralara türbinleri kurmuşlar. Batıya paralel dağ sırası olduğundan kuzey ve güney rüzgarlarını tamamen alıyorlar. Buraların da rüzgarı hiç eksik olmaz yıl boyunca.

Zirveden sonra iniş başlıyor, kısa sürede türbinlerden epey uzaklaştık.

Ve deniz göründü, epey yüksekteyiz.

Rüzgar türbinleri bitmiyor, yenilerini görüyorum.

Dağın tepesinden uzaklara bakmak alabildiğine mavi, hem gök yüzü hem de deniz. Olcay yel değirmenleriyle olan savaşı kazanmış, ufukta başka yel değirmeni arayan Don Kişot gibi. Formasında koca dişli, geniş ağızlı dişlerini gösterir biçimde basılmış.

İniş gayet güzel oluyor doğrusu, pedal çevirmeden oh ne güzel.

Bahar ayının en güzel zamanı, her yer yeşil, her yer çiçek. Mor çiçekleri yakından çekiyorum.

Yüksek olan köyden inen arkadaşların bir kısmının resmini çekiyorum.

Nilgün siyah rüzgarlığını giymiş el sallıyor bana.

Utku bacaklarını açmış bana doğru geliyor.

İnişimiz çabuk oluyor Çanakkale yoluna. Çanakkale – İzmir yolu da kaymak gibi asfalt olunca 15 km yol çabuk bitiyor. Aliağa girişinde bisiklet yoluna iniyoruz. Böylece araç trafiğinden kurtulmuş olduk. Metro ile Aliağa dan gideceğimizden dolayı saat 20:00 ye kadar buradayız. Balıkçı barınağında mola vereceğiz. Olcay’ı yoldan saparken çekiyorum.

İki kişi daha dönerken çekiyorum.

Aliağa’nın sahilinde belediyenin yaptığı sahil bisiklet ve yürüme yolunda sakince gidiyoruz. Etraf yeşil çimen ekili, tartan yol kırmızı renkte ve deniz mavi. Önde giden Nilgün bisiklet sürüyor.

Balıkçı barınağında oturup dinleniyoruz akşama kadar. Acıkanlar balık ekmek yiyor. Birer bira içerek sohbet ediyoruz yaşadıklarımızı. Harika 2 gün geçirdik doğrusu. Toplam 12 kişiyiz, akşam kahvesini pişiriyorum arkadaşlara. Cezvem 4 fincanlık ve 4 tane fincanım olduğuna göre 3 kez kahve pişiriyorum. Dörder dörder içiliyor nefis Tür kahvesi. Masada oturmuş halde resim çekiliyoruz.

İki tane martı doymuş olacaklar ki aydınlatma direğinin tepesinde biri bir lambanın üstünde, diğeri bir lambanın üstünde. Sanki terazini kefelerine oturmuşlar, yada tahtırıvalliye binmişler gibi.

İyice dinlendikten sonra 19:00 civarında metro istasyonuna doğru yola çıkıyoruz. Ana yola çıkmadan sahilden, şehir merkezinden ara yollardan metro istasyonuna varıyoruz. Doktor Serhat arabayı buraya park etmişti, Doktor Bülent ve İnci ile vedalaşıyoruz. Onlar Balıkesir İvrindi’ye gidecekler. Serhat ta Semra ile arabayla İzmir’e gideceğinden vedalaşıp uğurluyoruz. Bisikleti alma saatini bekleyip 20:00 de metroya biniyoruz hep birlikte. İlk durak olduğu için yerler boş, iki gruba ayrılarak ön ve arka vagonlara biniyoruz. Nilgün, Olcay ve ben oturmuş halde, bir elimizle de bisikletleri tutuyoruz.

1 saat 5 dakikada Alsancak garına vararak iniyoruz metrodan. Herkesle vedalaşıp evime doğru sahildeki bisiklet yolundan sanki akşam turuna çıkmış gibi gidiyorum. Sahil yolunda yanlarından geçtiğim insanlar hiç bilmeyecek yaşadığım 2 günü.

Böylece III. Az Bilinen Antik Kentler Bisiklet Turunu tamamlamış oluyoruz. Gelecek yıl yapılacak olan Az Bilinen Antik Ketler Bisiklet Turunda görüşmek üzere..

Sağlıcakla….

Bu gün yaptığımız yol yaklaşık olarak toplam 63 Kilometre civarı

Aşağıda yaptığımız yolun haritaları

III. AzBilinenAntikKentlerBisikletTuru 6. Gün

13 Kasım 20143.Azbilinen Antik Kentler Turuabak, agora, aigai, ailois, Aliağa, antep fıstığı, gürgan genç, hermes, ketring, köseler köyü, paramotor, şapel, tiberius, Yeni Şakran, yunt dağıurimbaba

10 Mayıs 2014 Cumartesi

Aliağa – Yenişakran – Yuntdağı Köseler köyü

(Kör arkadaşlar için betimleme yapılmıştır)

“Gerçi taş baskısı kitaplar

İşportaya düştükten bu yana

Hüzünden epey uzaklaştık

Ama gurbet yine de vardır”

Ahmet Telli

Öne çıkmış olan görsel, çocuklar önde, paraşütü elleri ile havada tutuyorlar. Önlerinde paramotor var

III. Az Bilinen Antik Kentler Turu başarı ile bitmişti ve önemli bir kaza yada olay olmaması bizleri daha da sevindirmişti. 5 gün boyunca turda yaşadıklarımızı andık, resimlere bakıp grup sayfasında paylaşarak anılarımızı tazeledik. Onlarca, yüzlerce hatta binlerce resim olmuştu.

Ama bizler için daha tur bitmemişti, geçen yıl ilkini yaptığımız 23 Nisan Çocuk Bayramı kutlamaları hala aklımızdan çıkmamıştı. Yunt dağı köseler köyü ilk okulunda hayatımda çocuklarla beraber yaşadığım en güzel 23 Nisan Çocuk Bayramını kutlamıştık gözlerimiz sevinçten yaşları ile birlikte. Sadece ben değil turdaki 120 kişi de aynı duyguları yaşamıştı. Bunu unutmamıştık. Bu yıl rotamız başka yerde olduğu için 23 Nisan Çocuk Bayramını Özdere de Oğan Timinci İlk okulunda kutlamıştık.

Turdan sonra ABAK çalışma grubu olarak Yunt dağı Köseler köyü ilk okuluna bir tur yapalım diye karar aldık. Turdan kalan bir miktar paranın üzerine para toplayıp bir lap top bir projeksiyon cihazı aldık. Ben de kitaplığımda bulunan tüm çocuk kitaplarını paketleyip çocuklara vermek üzere hazırladım. Köyün genç Öğretmeni Hatice ile iletişime geçerek geleceğimizi bildirdik. 2 Haftalık bir dinlenmenin ardından Etkinlik açarak tura katılmış olanları, gelmek isteyenleri davet ettik. 10 – 11 Mayıs 2014 günü Metro ile Aliağa’ya gidip tura oradan başlamayı kararlaştırdık.

Turumuzla ilgili videoyu H. Olcay ORMANKIRAN hazırlayıp yayınladı

Akşamdan bisikletimi hazırladım. Yemek işini Ketring Osman yapacağından sadece kahve takımı ve ocağımı yanıma aldım. Hava yağışlı olacağından eşyalarımı naylonla sarıp çantama öyle yerleştirdim. Yağmurluğu da almaya karar verdim. 10 mayıs Cumartesi sabah erkenden kalkıp kahvaltımı yaptıktan sonra yola çıktım. Yağmur usulca yağdığından terliklerle bisikleti sürdüm. Ayakkabı ve çorapları naylon torbaya sarıp çantama koydum ıslanmasın diye. Buluşma yerimiz Karşıyaka iskelesi idi. Göztepe iskelesinden vapura binerek Karşıyaka’ya vardım. Henüz kimse yoktu, metro 09:30 dan itibaren bisikletlileri aldığından henüz erkendi. Benden sonra Konak vapuru ile Utku Balkan geldi. Hava yağmurlu olduğundan ayakkabılarımı poşete sararak çantama, terlikleri giyerek buraya kadar gelmiştim. Utku böyle bir resmimi çekiyor Karşıyaka iskelesinde. Başımda turkuaz mavi buuf, üzerimde sarı renkli yağmurluk, Altımda kısa pantolon, ayağımda terlik var. Bisikletim KUZ, bagajda çantalar yüklü. Hava kapalı ve yağmurlu olduğundan gökyüzü mavisi deniz üzerinde yok. Deniz süt gibi beyaz, bulut renginde.

Yağmur yağdığından pek gelen olmuyor buluşma yerine. kimisi metroya binip Aliağa’ya direk gidecek. Diğer vapurdan sadece Olcay geliyor, Nilgün hanım Karşıyaka da oturduğu için karadan geldi. Gelen olur diye 09:30 a kadar bekliyoruz. Olcay, Nilgün ve Utku izban istasyonunda bisikletle beklerken çekiyorum.

Metro saati gelince iskeleden metro istasyonuna hareket ediyoruz. İstasyondan kent kartları 2 kez basıp içeri giriyoruz. Dünyada sadece İzmir de bisiklet için ayrıca para alıyorlar nedense… Aliağa’ya kadar yoğun kamyon tır trafiğinden kurtulmuş oluyoruz böylece.

Doktor Serhat ve Semra hava yağışlı diye arabayla geldiler. Hediyelerin ıslanmaması gerek. Serhat’ın arkadaşı Doktor Bülent ve İnci de Balıkesir’den gelerek aramıza katıldılar. Doktor Bülent Paraşütçü, Paramotor ile tepemizde uçup resim ve video çekimi yapacak. Yola çıkmadan önce resim çekiliyoruz hep birlikte. Resimde 10 kişi var, bisikletler yüklü olarak önce park halinde.

Hareket saatimiz gelince yola çıkıyoruz, hava hafif yağışlı. Yağmurluklarımızı giydik ama öyle ıslatacak kadar yağmıyor. İstasyondan ayrılıp İzmir – Çanakkale yolundan bir süre gideceğiz Yenişakran’a kadar. İstasyondan çıkış halimiz.

Çanakkale yolunda hızlı gidiyoruz. 15 km ana yolda pedal basacağız. Bir an önce Yenişakran’a ulaşıp köy yoluna sapmak gerek. Bisikletler yolun sağından gidiyorlar.

Yol eğimi az olunca 15 km çabuk bitiyor. Yenişakran da çay molası veriyoruz. Biraz da acıkınca otlu, peynirli pide atıştırarak karnımızı az da olsa doyuruyoruz. Önümüzde 15 km tırmanış var Yunt dağlarına doğru. Enerji gerek değil mi? Kahveciden hoşuma giden çay içtiğim nazar boncuklu su bardağını ücretini vererek alıyorum. Çay, su içerken gerekli. Önümüzde kapalı ceza evi var. Yol buraya kadar duble ve iyi asfalt döşenmiş. Yeni Şakran’dan sonra hemen yokuş başladı zaten.

Kendimi ve arkadan gelenleri elçek resim çekiyorum. Başımda kask, buuf ve gözümde Güneş gözlüğü var.

Cezaevi düzlüğüne geldik, sağ tarafta küçük bir gölet var. Yağmur suları burada birikiyor.

Ceza evinden sonra yol mıcırlı asfalta dönüşüyor. Biraz daha dikleşiyor eğim. Fakat bu bizi etkilemiyor doğrusu. Ağır ağır çıkıyoruz, dinlenerek, resim çekerek. Yağmur çok az serpiştiriyor. Yağmurluklar hava almadığı için terletiyor, yoksa terlemeden çıkardık bu yokuşları. Arabalar tek tük geçiyor, arada motorlu gençler şaşkın bakışlarla bizlere bakıyorlar.

Henüz bahar ayındayız ve yağmur serinliğinde çeşit ot ve çiçek kokusu burnumuza kadar geliyor, ortalık yemyeşil. Yunt dağlarının tepelerinde rüzgar türbinleri sıralanmış usulca dönerek enerji üretiyorlar.

Nilgün yükü ile ağır ağır çıkıyor yokuşları. Kendisi iyi bir turcudur, bu yokuşlar ona vız gelir tırıs gider. Çantaları sarı yağmurlukla örtmüş. ıslanmıyor yağmurdan.

Yağmurun bereketi ortalığı yeşil otlarla zenginleştirmiş.

Yunt dağlarında ilk köye varıyoruz Kapıkaya köyü. Yunt dağlarında kayalık arazi olması nedeni ile daha çok hayvancılık yaparak geçimlerini sağlıyorlar. Hayvanların su ihtiyacı için çukur yerlere gölet yaparak yağmur sularını biriktirip hayvanları suluyorlar. Zemin kayalık olduğu için su kaçağı da olmuyor göletlerde.

Tırmanışımız biraz yavaş oluyor, ne de olsa bagajlarımız yüklü. Yolun eğimi zaman zaman %15 i geçiyor. Yol kıyısında tek olarak zeytin ağacı var.

Olcay önümde giderken dönüp bana poz veriyor. Üzerinde mavi yağmurluk var.

Yol kıyısında koca bir çitlembik ağacı karşıma çıkıyor. Çitlembik ağacı yüz yaşını geçmiş durumda. Kim bilir kaç kişi ve kimler gelip geçti önünden, sayısı belli değil. Gölgesinde kimler dinlenmiştir. Kuşlar yuva yapıp her baharda yavrularını bu ağaçta büyütmüştür. Soğuk sıcak, kar kış demeden gövdesiyle, dallarıyla, yapraklarıyla hayvanları korumuştur bu ulu ağaç. Benim bu ağacın önünden 4. geçişim oluyor 2012 yılından beri.

2. köye geliyoruz Karaahmetli köyü. buraya kadar olan tırmanmamız bitti. Bundan sonra iniş ve çıkışlar var. Karaahmetli tabelasının resmini çekiyorum köy girişinde.

Köyün çocukları toplanmış bizlere el sallıyorlardı. Ben de yanlarında durup merhaba dedim. Koca Çitlembik ağacını sordum kaç yaşında diye, bilemediler ağacın kaç yaşında olduğunu. Babaları hatta dedeleri bilemezdi ağacın yaşını. Ağacın yarısı kurumuş, diğer yarısı canlı, yaşam veriyor. Bir süre dinlenip çocuklarla sohbet ediyorum. Çocuklar her yerde harikalar. Üç kız, üç erkek çocuk ve yaşlı çitlembik ağacı.

Yanımızda İnci ve doktor Bülent, hem bizlerin resimlerini çekiyor hem de arabaları ile takip ederken bizim hızımıza ayak uydurmaya çalışıyorlar. Duvar dibinde çekiyorum ikisini bir arada.

En yüksek noktadayız, Antik kentin kurulu olduğu tepe göründü karşımızda. Solunda da Köseler köyü, yolumuz az kaldı.

Çınarlı meslek Lisesinden arkadaşım Metin Sadıç. Bisiklete yeni başlamasına rağmen iyi bir bisikletçi oldu. Beraber Nisanda Çanakkale’ye kadar pedalladık. Ağzını açmış gülerek poz veriyor bana.

Metin bana selam verdikten sonra son yokuşu tırmanmaya başladı, Gerçekten de son yokuştu, o da kısa.

Bu da kahramanımız Olcay bana doğru geliyor.

Yusuf Ünlü, Az Bilinen Antik Kentler turunda tanışmıştım. İyi türkü söyler. Bize sonradan yetişti.

Nilgün Gener, iyi bir turcudur. Uluslararası turları yapmıştır. Yağmur yağdığından Eşi Halit abi gelmedi. Bana el sallayıp geçiyor yanımdan. Arabadakiler de doktorlarımız, bizi takip ediyorlar.

Köyün koyunları taze otları yemek için yayılmışlar. Akşama kadar otlayıp taze mis gibi sütü sahibine verecek, köylünün geçim kaynağı. Biraz da kendine katık olacak peyniri buradan karşılıyor. Doğa insana her şeyi veriyor hiç bir şey beklemeden.

Orda bir köy var uzakta

O köy bizim köyümüzdür

Gitmesek te varmasak ta

O köy bizim köyümüzdür.

Köseler köyü aşağıda göründü.

Karşımızda görünen tepe Aigai antik kenti. Antik kenti ziyaret edeceğiz. Kazı ekibinden Hocalar da gelip bizlere eşlik edecekler.

Nihayet köye varıyoruz, köyün hane sayısı ve nüfusu az ama ilk okulu var. İlk okulun Hatice öğretmeni 2 yıldır burada. 2012 yılında dünya gezgini Gürkan Genç ile ilk defa köye geldiğimizde henüz öğretmeni yoktu. Öğrenciler bize Pazartesi başlayacağını söyletince çok sevinmiştik. Bizim gitmemizin ertesi günü göreve başlamıştı Hatice öğretmen. Köyün girişinde tabela ile köyü çekiyorum.

Köyün kendi yaptırdığı tabela paslanmış, boyası dökülmeye başlamış. Tabelada yazan; Köseler, Hane 60, Nüfus 270

Köyün çocukları bizi karşılıyorlar ilk okulun bahçesinde. Bu hafta sonu onlar için değişik ve heyecanlı olacak. Bunu hissetmiş olacaklar ki meraklı gözlerle bakıyorlar bizlere.

Çocuklarla hoş geldin resmi çekiliyoruz hep birlikte.

Çocuklarla birlikte arabadan Doktor Bülent’in paramotorunu taşıyoruz. Yağmur yağışı yok, hava uçmaya uygun. Çocuklar ilk defa paramotoru görüyorlar. Merakla ne olacak diye heyecanla paramotoru çantasından çıkarmaya başlıyorlar.

Doktor Bülent paramotorun parçalarını en ince ayrıntısına kadar usulca, tek tek, kontrol ederek birleştiriyor. Bunu yaparken de çocuklar ve ben merakla izliyoruz. Daha önce paramotor ile uçanları görmüştüm havada ama ilk defa yakından gördüm ve parçalarının bir kısmını da kendim yerine yerleştirdim. Paramotor, motorun etrafında pervane kadar geniş demir boru ile çevrelenmiş. Motor bu çemberin ortasında borularla bağlı. Arka kısımda, sırt tarafının geleceği yerde file gerili. Pervane kırılırsa parçalar kullanan kişiye gelmemesi için. Motor miline bağlı yaklaşık 120 santim boyunda pervane var. Pervane sert ağaçtan yapılmış. Doktor Bülent eğilmiş parçaları bağlıyor birbirine.

Son parçaları da birleştirip hazır hale geliyor. Tolga Ayzıt yardım ediyor.

Köyün tüm çocukları ile beraber resim çektiriyoruz pankartımız ile beraber. Gördüğünüz bina Aigai antik kentinde kazı yapan ekibin ait. İlk okulun bahçesinde ayrı olarak taş bina yapılmış. Kazıda çıkan değerli parçaları burada topluyorlar ilk önce. Arka kışında yatakhaneleri var. Hem kazı ekibi hem de kazıda görev alan öğrenciler burada yatıyor. Çocuklar duvarın üstünde pankartı tutuyorlar, solda Serhat, sağda Olcay duruyor.

Paramotor hazırlandıktan sonra geniş olan yola çıkarıp paraşütü açıyoruz. Çocukların yardımıyla paraşüt açık ve uçmaya hazır.

Sağ tarata kız çocukları sıralanıyor. Kızların hepsinde başörtüsü var.

Sol tarafa da erkekler. Çocuklarla beraber elçek resim çekiliyoruz yandan.

İlk önce bir deneme yapıyor Doktor Bülent. Her şey tam olarak hazır, sadece biraz beklemek gerek çünkü rüzgar bazen esmiyor. Aslında Yunt dağlarının tam sırtındayız. Manisa ve İzmir illerinin sınırında bulunuyoruz. Burada hiç rüzgar eksik olmaz ama hava bu gün pek durgun. Bülent önde, sırtında paramotor, arkasında açık durumda paraşüt. Paraşütü çocuklar elleriyle kaldırmış, hazır bekliyorlar.

Rüzgar olmadığı için beklemeye başladık. Doktor Bülent paramotoru sırtından çıkardı. Rüzgarı beklerken köylülerle sohbet edip resim çekiyorum. Doktor gülerek poz veriyor.

Çocuklar merakla paramotorun uçmasını bekliyorlar. Paramotor yerde öylece duruyor.

Sonunda biraz esmeye başladı. Doktor Bülent paramotoru sırtına alıp kuşanıyor. Doktor Serhat’a son talimatları veriyor Doktor Bülent. Paramotor ile havadan köyü, bizleri ve Antik kent Aigai’yi video çekimi yapacak. Biz de bisikletlerle antik kentte gideceğiz, yaklaşık 2 km bir yokuş bizi bekliyor. Arkada çocuklar yine paraşütü elleri ile havaya kaldırmış hazır bekliyorlar.

Paraşütü tekrar çocukların eline veriyoruz. Aslında tutmalarına gerek yok ama bir işin elinden tutmak, yardımlaşmayı, heyecanı yaşamalarını istedik. Çocuklar da büyük coşkuyla paraşütün ucundan tuttular. Çocuklara paraşüt gidince geriye doğru koşmalarını söylüyoruz. Çünkü pervanenin yerdeki mıcır taşlarını fırlatma olasılığı var. Onun için bir kaç kez uyarı yapıyoruz ki bir yaralanma olmasın diye. Bu resmi öne çıkan görsel olarak seçiyorum.

Pervanenin meydana getirdiği hava akımı ile paraşütün içi hava dolarak şişiyor. Paraşüt şiştikten sonra Doktor Bülent ileriye doğru koşmaya başlayıp paraşüte dolan havanın kaldırma gücü ve pervanenin meydana getirdiği rüzgar kuvveti ile paraşüt hava dolup yükselmeye başlıyor yerden

Ve motorun gücü ile iyice havalanıyor, bir kuş gibi süzülerek üzerimizde dolaşmaya başlıyor. Sadece Doktor Bülent paramotor ile uçmasına rağmen sanki paraşütle biz uçuyormuş gibi heyecanla uçuşu takip ediyoruz. Paraşüt havalandıktan sonra biz de bisikletlerimize binip Aigai antik kentine doğru pedallamaya başlıyoruz. Bütün yükümüzü okulun bahçesine bıraktık. Onca yokuşu yüklü tırmanmamızın ardından yüksüz bisiklet tüy gibi, sanki altımızdan uçuverecek gibi. Paraşüt biraz yukarıda, yolda giden bisikletçiler. Aigai tepesi karşıda.

Aigai antik kente tırmanırken yol kıyısında Antep fıstığı ağaçlarını görerek duruyorum. Antep fıstığı ne arıyor dağın başında demeyin. Fıstıklar henüz olgunlaşmamış daha, taze. Henüz yenecek durumda değil. Ege bölgesinde Çitlembik ağaçları var bol miktarda. Her yerde yetişiyor, doğal olarak. Pek öyle yenecek bir yemişi de yok. Yemişlerinin tadı insanın ağzını buruşturacak kadar acımtırak. Sadece kuşlar yiyor Çitlembik ağacının yemişlerini, ama yağlı bir yemiş. Göçmen kuşlar göç öncesi bu yemişlerden yiyerek vücutlarında yağ depolayıp göç sırasında havada bu yağları yakıyorlar. Bu Antep fıstığı işini kim başlattı bilemiyorum ama nasıl yapıldığını öğrendim. Doğada kuşların bıraktığı tohumlardan yetişen Çitlembik ağacı 30 – 40 yaşlarında gövdesi 50 cm çapında olunca dalların başladığı yerin altından gövdeyi kesiyorlar. Ağaç ertesi yıl yeni filizler veriyor. Filizler yıl sonunda büyüyünce aşı zamanında Antep’ten getirilen çubukları gövdeden çıkan çubuklara kalem aşısı yaparak Çitlembik ağacı Antep fıstığı ağacına dönüyor. Çitlembik ağacının yaprakları Zeytin yaprakları kadar 4 cm uzunluğunda 1 cm genişliğinde oluyor. Antep fıstığı ağacının yaprakları daha çok Kayısı ağacının yapraklarına benziyor. Yapraklar geniş, oval biçimde. Fıstık yağlı oluyor böylece. Bütün ege bölgesinde Çitlembik ağaçlarının çoğunu böyle aşılayıp Antep fıstığı ağacına dönüştürerek köylüler gelir elde ediyor. Antep fıstığı ile aşılı Antep fıstığı arasındaki fark Antep’te nem az, sıcaklık fazla olunca yemişler daha küçük ama daha yağlı oluyor. Aşılı fıstık yemişi daha iri ve nemden olacak az yağlı. Antep fıstığı fiyatı pahalı aşı Antep’e göre. Antep fıstıklarının kabukları az kızarmış durumda. Fıstık taneleri salkım benzeri kümeler halinde.

Biraz dik bir rampa, yüksüz olduğum için rahat çıkıyorum. Kendimi ve arkamdakileri çekiyorum yokuşu çıkarken.

Kazı yapan ekibin hocaları Doktor Mesut Eroğlu ve Doktor Ervin İnkaya bizleri kırmayıp kazı alanına gelip bizlere kazı hakkında bilgi veriyorlar. Ege’ye ismini veren Aigai antik kentini gezdirecekler. Hepimiz toplandıktan sonra başlıyorlar antik kenti anlatmaya. Mesut ve Ervin yan yana.

Aigai Kısa Tarihçesi: Aigai Kenti Mysia sınırlarına denk gelmesine rağmen Aiol’ların kurduğu 12 kentten birisidir. Temnos Antik Kenti ile birlikte içeride kalan kentlerden biridir, diğer kentlerin tamamı Ege denizi kıyısında konumlanmıştır. MÖ.1100 yıllarında kurulduğu kabul edilmektedir. Aiol’lar Batı Anadolu’da kıyı kesimlerinde yerleşimler kurmalarına rağmen Aigai’yi denize uzak ve dağlık bir kesimde kurmuşlardır. Bulunduğu coğrafya itibarıyla savaşların ve istilaların uzağında kaldığı için kuşatmalara ve yıkıma maruz kalmamıştır.

Aigai Kenti Bergama Krallığının hakimiyetinde önemi artmış olduğu düşünülmektedir. Ege Bölgesinde MS.17 yılında meydana gelen büyük depremde kent büyük ölçüde tahrip olmuştur. Tiberius tarafından bölgedeki birçok kentte yapılan yardım buraya da yapılmış ve kent onarılıp yeniden inşa edilmiştir.

Aigai halkı özellikle hayvancılık ve tarım konularında faaliyet gösteriyorlardı. Ayrıca dokumacılık da önemli geçim kaynağıydı. Anlaşma imzaladıkları müşterilerine, komşu şehirlerden mal almamalarını şart koşarlardı.

Aigai’de Gladyatör Dövüşleri de yapılmaktaydı. Altertumer’de de anılan yazıtta bir yapının onarımı için kentte üç kez gladyatör dövüşleri düzenlenmiştir. Hatta bu dövüşleri kazanıp özgürlüklerini kazanan köleler, daha sonraları para kazanmak amacıyla da gladyatörlüğe devam ederler.

Aigai Kazı ve Araştırma Sonuçları: Aigai kentinde ilk araştırma Bergama Kazısını yürüten Alman Arkeologlar tarafından 1885,1886 yıllarında yapılmış ve 1889 yılında “Altertümer von Aigai” adı altında yayınlanmıştır. Richard Born ve Carl Schuchhardt’ın ortak çalışması olan bu yapıt 2004 yılında arkeolog Sayın O.Kürşat Serttürk ve M.Hamdi Kan tarafından Türkçe olarak yayınlanmıştır. Bu önemli yapıtı internet ortamında elde etmeden ve okumadan Aigai Kenti gezinizin eksik olacağını söyleyebiliriz.

Yine Sayın Şükrü Tül’ün Ege Yayınları tarafından 1995 yılında basılan “Aigai – Aiolis’te Bir Dağ Kenti” kitapçığı bu kenti dolaşırken ve tanırken size yardımcı olacağını düşündüğümüz nefis bir gezi kitapçığıdır. Şükrü Tül hocamızdan yeni kazılar ışığında ortaya çıkanlara göre daha kapsamlı bir kitap beklediğimizi belirtelim.

Sayın Prof.Dr. Hasan Malay, “Manisa ve Denizli İllerinde Epigrafik Araştırmalar” yazısında 1981 yılında Maldan Köyünde bulunan ve Manisa Müzesine getirilen yazıtlı bir bloktan söz etmektedir. Yazıt Helenistik Döneme ait ve yörede hakimiyet kuran kişilerin “Kraliyet Hazinesi” olarak almış oldukları vergilerin oranlarını belirtmektedir. MÖ.300’lü yıllara ait olduğu düşünülen bu yazıt, o dönemde yöre halkından topraklarının ve çiftliklerinin önce ellerinden alındığı sonra da geri verildiği anlaşılmaktadır.

Menemen ilçesi üzerine yapmış olduğu çalışması ile adını çok sık olarak andığımız değerli hocamız Sayın Prof.Dr Ersin Doğer tarafından Aigai Kenti kazıları 2004 yılında başlatılmış ve günümüzde de sürdürülmektedir.

Kaynak : Taylan Köken http://arkeodenemeler.blogspot.com.tr/2012/11/aigai-antik-kenti-i-manisa-aiolis.html

Doktor Bülent tepemizde dolanmaya devam ediyor bu ara. Can Çıtak ve paraşüt aynı karede.

Hocalar anlata anlata yukarıya doğru tırmanmamız devam ediyor. Antik kentin giriş yolu, tabanı düzgün kesimli taş döşeli. Bu yol komple toprak altındaymış, kazılarak gün yüzüne çıkarılarak bu hale gelmiş kentin giriş yolu.

Arkeologlar anlatıyor, bizlerde dinliyoruz pür dikkat duvarın dibinde. Duvar düzgün yaşlar yontularak örülmüş, yaklaşık üç metre yüksekliğinde.

Bahar ayında olmamızdan dolayı taşlar yosun tutmuş. Yosunlar daha çok kuzey tarafında. Ağaçlarda daha da belirgin. İlk okulda öğrettikleri gibi ağaç gövdelerinde yosunlar daima kuzeyi gösterir. Bu gerçeği burada görüyorum.

Antik kenti yüksek bir tepeye kumuşlar, çıktıkça manzara artıyor. Yontulmuş taşın üzeri yosun kaplanmış. Bu durum sadece 1 yılda meydana gelmiş, düşünün 50 yılda ne hale gelir. Aigai antik kenti tamamen toprak ile örtülü ve 2004yılından beri yapılan kazılarda kentin giriş yolu ve girişindeki binaların bir kısmı kazılmış. Daha kazılacak çok yer var. Aşağısı derin bir vadi.

Şehrin giriş kapısındayız. İsa’dan sonra 17 yılda büyük depremde yıkılan kenti onarmasına yardım eden Roma imparatoru Tiberius adına kapı ismi konulmuş. Bunu yazan tabela konmuş girişe.

Giriş kapısına tel kapı kanatları yapılmış ve kapı nasıl tutturulmuş. Çatal iki dal taşın altında sabitlenerek yuvarlak odunu tutuyor. Kapıyı da menteşelerle sabit oduna tutturmuşlar. Çok basit bir yöntem. Kapı inekler girmesin diye yapılmış. İnsanlar zaten kilit koysan da girebildiklerine göre sadece hayvanlar için.

Alt kısma da aynı çatal ile odun sabitlenmiş. Çatal taş arasında sıkıştığından ağırlık nedeni ile sabit duruyor.

Giriş kapısı böylece ayakta duruyor.

Yamaç dik olunca istinat duvarları yapılmış yer yer. Burada doğal kaya ile birlikte örülmüş taş duvar.

Şehrin girişindeki ilk yapı hemen solda Yol Tanrısı Hermes’in tapınağı var. Yoldan gelenler ilk önce buraya ulaştıkları için kurban ve adaklarını burada adayıp içeri giriyorlar.

Yunan Mitolojisi’nde Hermes rüyaların ve ruhların rehberi, tanrıların habercisi, Zeus’un güvenilir elçisi, lirin mucididir. Ayrıca yolların, çobanların, hayvanların, sosyal ilişkilerin, ticaretin, şansın, etkili konuşma becerisinin ve hırsızların da tanrısıdır. Gece ile gündüz, rüya ile gerçek, bilinçle bilinçdışı, bilinenle bilinmeyen, ölümle yaşam, tanrılarla insanlar arasında duran eşikleri ve geçişleri; kısacası varoluşun tümünü kapsadığı için yol ve tarla kenarlarında onu simgeleyen sınır taşları dikilirdi. Hermes heykellerinin üst kısmı büst veya yarım gövdeli, alt kısmı ise genellikle kare kaidedir. Sınır taşları tapınak, kütüphane, gymnasium gibi yapıların önlerine; evlerin girişlerine; halka açık alanlara, mezarlara yakın ve şehir sınırlarına da yerleştirilirdi. İşaret taşı olarak da kullanılan bu kutsal heykellere adaklar bırakılırdı.

Tapınağın giriş kapısı, duvarlar 1 metre yüksekliğinde.

Kazı 2004 yılında başladığı için şehrin girişinde 4 – 5 bina henüz kazılmış ve arkeologların dediğine göre 10.000 de 1’i kazılmış durumda. Kabaca böyle kazılırsa 3 kuşak devam edeceğini söylüyor bize. Antik kent çok büyük ve toprak altında. Toprak üstünde kalan yerleri dolaşmaya başlıyoruz. Binalar yan yana, temel duvarları ile bir çok yapı görünüyor. Duvarlar 1 metre kadar yükseklikte.

Duvarların iç kısımları derin, bir insan boyunda. İçeride kısa sütunlar var.

Tuvalet olduğu deliklerden belli olan taş blok. İki tane ucu dışarı açık yuvarlak delik. Alt kısmı boşluk.

Bitişik odalar, giriş kapı boşluğu. Odalara giriş kapıları yapılmış.

Altında delik olan, üzerinde küp şeklinde blok taş, iç kısmı oyulmuş. Büyük bir olasılıkla dibek taşına benziyor.

Duvar dibinde iki sütun ayağı.

Düzgün yontulmuş blok taşlarla yapılmış bina duvarları. Kimi taşlar dikine konmuş duvar içine.

Ön kısımlarda düzgün duvar taşları, arka kısımda doğal taşlarla gelişi güzel örülmüş. Taşların üstü papatya çiçekleri açmış.

Tabelada yazdığına göre burası Bouleuterion (Kent Meclisi) City Council. Duvar blok taşları yıkılmış durumda.

Kent meclisinin yıkıntı taşları irili, ufaklı dağınık durumda.

Bina duvarında blok taşları, kapı için dikine konmuş blok taş.

düz yivli sütun parçaları duvar taşları arasında görünüyor. Buradaki yontulmuş tüm taşlar bu bölgeye ait kahverengi granit taşlardan yapılmış. Şimdiye kadar beyaz mermer olarak hiç gözüme çarpmadı. Yıkıntılar arasında ağaçlar çıkmış.

Düz ve yivli sütun parçaları.

Sütun ayakları dairesel yontulmuş.

Burasının önemli bir kent olduğunu agora binasından anlıyoruz. Agora binası 3 katlı, düzgün yontulmuş taşlardan yapılmış. Doğuya bakan yüzündeki ön duvar hala ayakta. Onlarca dükkan bulunmakta.

Burada balık satışı yapılıyormuş, denizden ve nehirden yakalanan balıklar burada satılırmış. Tabanı su geçirmez bir biçimde yapılıp balıklar canlı canlı satılırmış mezat yerinde. Mezat yeri 5 metre çapında, tamamen yuvarlak bir zeminde. Çevrelenmiş 3 basamak var oturma yeri olarak.

Agora binasının dükkanları. Giriş kapısı ve yanında pencereleri, sıralı ve düzgün olarak yapılmış. Yatay blok taşlar düzgün olarak üst üste konulmuş. Kapı ve pencere yanlarına dik olarak konmuş blok taşlar.

Aigai antik kenti tam olarak bir tepenin üzerine kurulmuş. Etrafı derin uçurum olarak çevreli olunca korunaklı bir kent olmuş. Arka kısımda derin uçurum var, dibi görünmüyor.

Agora binasının ön duvarı ne kadar yüksek olduğunu görüyorsunuz. Muhteşem bir yapı ve Aigai’nin zengin olduğunun göstergesi. Duvarın yüksekliği on metre kadar. Eni de yaklaşık 20 metre kadar var.

Duvardaki dükkan kapısından iç kısmını çekiyorum. İçeride depo odaları yapılmış ayrıca.

Güzelhisar barajını besleyen çay. Kentin doğusunda çok dik yamaç bulunmakta. Aşağısını çekmek için biraz aşağıya inmek zorunda kalıyorum. Ağaçlardan dolayı iyi resim alamadım. Kent dik yamaçlarla çevrili olması doğal bir koruma sağlamış.

Aşağıdan kentin duvarını çekiyorum. Duvarda çıkıntı sütun olarak güçlendirilmiş. Bu duvarın üstünde balık mezat yeri var.

İsa’dan sonra kentin doğusuna kiliseyi yapmışlar. Henüz kazılmamış buraları. Tabelada Doğu Şapel / East Chapel olarak yazılmış.

Papatyalar etrafı sarmış, yağmurlardan dolayı ortalık yeşil ve ıslak. Ayakkabılarımız ıslanmış durumda otların yüzünden. Papatyalar arasında az miktarda blok taşlar görünüyor.

Antik kent gezimiz bitti, giriş yerine geldik Girişte taş basamaklarda Utku üşüdü ve başladı kültür fizik ısınma hareketlerine. Şinav çekiyor kırmızı renkli yağmurluğu ile.

Antik kent turumuzu bitirip köye doğru inişe geçiyoruz hep birlikte. Buralarda tarımdan çok hayvancılık yapılıyor. Köylü amcam da bütün gün otlayıp gelen koyunların süt dolu memelerini sağmaya başlamış bile. Selam veriyoruz ağıldaki köylüye.

Arkeolog hocaları bizleri kırmayıp tatil gününde gelerek antik kenti dolaştırmalarından dolayı kendilerine teşekkür ediyoruz. Olcay Serhat ve arkeolog hocaları ile resmini çekiyorum.

Normalde çadırlarda kalmayı planlamıştık. Çadırları buraya kadar taşıdık ama Arkeologlar bize yatakhanede kalabilirsiniz diyerek anahtarlarını bize bırakıyor. Çadırları kurmayacağız, hava da yağabilir. Bu iyi oldu bizler için. Köyün çocuklarına çadırı nasıl kuruyoruz onu göstermek için çadırı açıp çocuklarla birlikte kuruyoruz. Çok hoşlarına gitti, ilk defa çadır kuruyorlar. Güle oynaya çadırı kuruyoruz. Etrafımda çocuklar, çadırı kuruyorum.

Çadırı kurduktan sonra ilk önce erkek çocuklar ile çadırın içinde resim çekiyorum. Olcay ve 5 çocuk çadırın içinde. Olcay sırt üstü yatmış durumda. Çadırın içinde olma duygusunu çocuklar gülerek yaşıyorlar.

Ardından kızlar çadırın içine giriyorlar. Semra ve üç kız çadırın içinde.

Kızlar çadırımı işgal etmiş durumda, erkekler dışarıda kalmış, ama çocukların mutluluğu yüzlerinden okunuyor.

Çadırı toplayıp sadece uyku tulumlarını alarak yatacağımız yatakhanelere bırakıyorum. Ardından Ketring Osman yemekleri ile birlikte gelerek leziz yemeklerinle karnımızı doyuruyoruz. Köyün genç muhtarı da bir kaç kuru odun getirerek el arabası içinde ateşi yakıp etrafında toplanıyoruz. Ateşin büyülü kızıl rengi yüzlerimize vurarak muhabbet edip türküler söylüyoruz. Yarın daha da güzel olacak, çocuklara getirdiğimiz hediyeleri vereceğiz.

Ateşin karşısında kahve pişiriyorum herkese. Sırayla dörder dörder kahve pişiriyorum. Ocak, üstünde cezve, kahve kabarmak üzere, fincanlar, kahve kutusu, şeker ve termos.

Bu gün yaptığımız yol yaklaşık olarak yol 30 Kilometre civarı.

Aşağıda yaptığımız yolun haritası aşağıda

III. AzBilinenAntikKentlerBisikletTuru 1. Gün

21 Ağustos 20143.Azbilinen Antik Kentler Turuacı, aigai, barış manço, cin atı, efes, ertyhrai, gözde emine, göztepe, gürkan genç, iskender köprüsü, klaros, klazomenai, konak, kuz, lebedos, metropolis, necati cumalı, osman erkut, phokai, saat kulesi, sarı kız, smymrna, tanju okan, teos, urimbaba, urla, urla içmeler, yorgo seferisurimbaba

19 Nisan 2014 Cumartesi

Konak – İnciraltı – İskele – Urla – Malkoç

(Kör arkadaşlar için betimleme yapılmıştır)

ACI ÇEKMİŞ AĞAÇ

Acı bir burgaçtı

Yüreğime doğru bitimsiz bir sarnıç

Sökülse de yabani otlar

Kapanmadı inatçı yol

Döndürdüm gözlerimi karanlıkta

Adımı saydım kaç kez

Nar değildi dilimdeki

Sokağın sesi sesime karışmış

Bağırdım bağırdım

İmdat umanlarla gözü dönmüşler arasında

Çocuklar yetişti

Yetişti boy boy

Var olsunlar gün gibi

Soysuz zebanilerin çatallı dilleri

Kesse de yolumuzu

Çırpınıyoruz burgacın debisine inat

Ama gözlerimiz yıldızlarda !

Ağır kanlı salınır şimdi bahçemdeki ağaç

Acıyla cenk etmiş biri gibi

Çiğdem BAYDAR 8 Mayıs 2014

Öne çıkmış olan görsel, 2014 yılında yaptığımız Az bilinen antik kentler turunun afişi. Afişte; Az bilinen antik kentler turu, yazının üstünde üçgen antik kiriş. Yanında 19 ve 23 rakamı, yan olarak nisan, onun yanında yan olarak 2014 ve iki tane antik sütun. Solda, altta IONIA, altında Alper Güngör anısına yazılmış. Biri erkek, biri kadın tekerlekleri taştan, kadrosu odundan yapılmış bisiklete biniyorlar. Bisikletlerin pedalları yok, ayaklar yerde yürütüyorlar bisikletleri. Afişin zemini mavi renkte.

Bu yıl Az Bilinen Antik Kentler Bisiklet Turunun III. turunu yapacağız. Az bilinen antik kentler turunun yaratıcısı, fikir babası Kahramanımız H. Olcay Ormankıran. Kendisi bisiklete binmeyi sevdiği için herkesin bisiklete binmesini ister. Azıcıkta tarihe merakı vardır. Tarihi kentler de zaten doğanın içinde ayrı gezilebilecek bir yer. Bir de işin içine bisiklet girince daha bir başka oluyor bu tarihi yolculuk. İzmir ve çevresi tarihi antik kentler bakımından zengin bir yerde bulunuyor. Bu zenginliği herkes göremediğinden adı az bilinmekte antik kentler. Bu antik kentler arasındaki mesafeler arabayla 15 bilemediniz 30 dakikada gidilebilir. Bisiklette bir ulaşım aracı ve bizde binebildiğimize göre Az bilinen antik kentleri bisikletle dolaşmak niye olmasın diyerek Olcay’ın kafasına bir şimşek çakıyor ve az bilinen antik kentler turunu yapmaya karar veriyor. Aşağıda ilk yaptığımız az bilinen antik kentler turu yazılı tişört. Ayrıca tekerlekleri taştan, kadrosu odundan yapılmış bisiklete binen bir erkek. Yaptığımız turun günleri olan 21 22 23 Nisan yazılı.

İlk tur deneme amaçlı olarak yapılıyor. Bu ilk tur 6 kişi ile yapıldıktan sonra 2012 yılında 1. Az bilinen antik kentler turunu hep beraber yapıyoruz. 100 kişiyi geçmeyecek sayıda katılımcı ile turu başarılı bir biçimde tamamlıyoruz. Turumuz 23 Nisanın resmi tatil olması nedeniyle 23 nisan içinde olacak tarihlerde Cumartesi Pazarı da içinde olacak zamanda yapıyoruz.

1 Az bilinen antik kentler turu toplanma yerimiz Konak meydanı Tarihi saat kulesinin önünden başladık. Sahil yolundan ilk antik kent Urla İskelede Klazonamei, İskender köprüsü, Urla İçmeler Roma hamamı, Çeşme Ildır Erythrai, Seferihisar Teos, Özdere Lebedos, Ahmetbeyli Claros, Selçuk Efes, Torbalı Meropolis Antik kentlerini 4 günde tamamladık. 5. gün tatil olmadığı için turu Selçuk ta bitirdik. İşe gitmeyen 8 kişi Metropolis antik kenti turunu tamamladı. (Bu kişilerden birisi 10 şu an Dünyayı gezmekte olan Gürkan Genç) Bu turda yardımlaşmayı, paylaşmayı ve tur boyunca grubu gönüllü bir şekilde götüren arkadaşlar sayesinde çok güzel geçti. 2. Turun daha iyi olması için çalışma grubu bu turda oluştu. Aşağıda kendim tasarladığım görseli tişörte bastırıyorum. Tişörtte yazanlar; Klazomenai, Erythrai, Teos Lebedos, Klaros, Efes, Metropolis düzensiz olarak basılı. Fonda İzmir saat kulesi var. En alt sağda urimbaba yazılı. Bu tişörtün örneği yok, bir tane basıldı.

1 Az bilinen antik kentler turunun videosunu buradan izleyebilirsiniz

azbilinenantikkentler paylaşan: urimbaba

2. Az bilinen antik kentler turu daha sıkı çalışıp keşif turları yapılarak ve süprizler ile gerçekleştirdik. Doktor Serhat Ferahi Değimli de aramıza katılarak 23 Nisan günü bir köy ilk okulunda çocuklarla birlikte 23 Nisan gününü kutladık. Tur rotası biraz zorlu idi. Başlangıç Konak saat kulesi oldu yine, tarihi Kemeraltı çarşısını boydan boya geçerek Agora, Altın park kazı yeri, Fuar alanından Smyrna, Yamanlar dağı Karagöl 22 km tırmanış, toprak yoldan Emiralem, Buruncuk Larissa, Maltepe köyü Panaztepe, Pers mezarı, Foça Phokai, Aliağa Kyme, Yuntdağı Köseler köyü Aigai ( 15 km dik yokuş ), Bergama Bergammon. Bu turda Yuntdağı Köseler köyünde ki ilk okulda hayatımın en güzel 23 nisan bayramını köyün çocukları ile birlikte kutladık. Tüm katılımcılar harika bir tarih, doğa ve bisiklet turunu 4 gün boyunca turladı. Herkes turdan memnun olarak evlerine döndü. Aşağıda kendim bastırdığım tişört. Yıkandığı için rengi biraz solmuş, Antik sütunlu tapınak, Az bilinen antik kentler turu yazısı. Biri kadın, biri erkek taş tekerlekli bisiklete binmiş. Resmin sağ üstünde küçük bir Türk bayrağı.

2 Az bilinen antik kentler turunun videosu

2. Azbilinen Antik Kentler Turu Nisan 2013 paylaşan: urimbaba

Bu yıl 3. turda 23 nisan hafta ortası Çarşambaya denk geldiğinden turu 5 gün olarak planladık. 23 nisan yine bir ilk okulda kutlanacaktı. Turun organizasyonunda olduğum için toplantıda turda herkesin kendi eşyasını taşıması yönünde karar aldık. Ben zaten hiç bir turda eşyalarımı araca vermeden kendim taşımıştım. Diğer katılımcılar ne yapar bilmem. Böyle Türkiye de ilk defa olacaktı. Önemli kurallarımızdan biri de 2 kez üst üste tura katılan 3. tura katılamazdı. Katılımcı sayısı 100 kişi ile sınırlı olduğundan daha önce katılamayanlara hak tanıdık. 3. az bilinen antik kentler turu 1. turun aynısı olacaktı. Organizasyonda olan arkadaşımız Alper Güngör, ne demeli bilmem aramızdan istemediğimiz biçimde ayrıldığından bu turu onun adına yapmaya karar verdik. Alper Güngör ile Aigai antik kentine keşfe giderken çekilen son resimlerden birisi. Üzerinde kırmızı renkli bir yağmurluk var. Arkada dağlar, tepeler var, yokuş çıkıyor bisikleti ile.

Alper Güngör anısına.

Bu tur için keşif çalışmalarına katılamadım ama daha önce toplantılarda görev dağılımı yaptığımızdan sorun olmadı benim için. Turun rotasını biliyordum, görevim de arkadan süpürücü olarak en sonda tüm turcuları yolda bırakmadan kamp alanına götürmek. Bu sefer yanımda bana teknik konularda yardımcı olarak dünyayı gezmiş olan Ahmet Mumcu ve Doktor olarak ta Burcu Koçay her hangi bir yaralanmada bana yardımcı olacak. Süpürücü olarak bir de yedek parça olarak yama takımı, iç lastik, jant teli gibi bisiklette oluşabilecek parçaları bir çanta benim bagajımda devamlı olarak taşıyacaktım. Yanımda doktor olunca sağlık malzemeleri olan ilk yardım çantası da bendeydi. Yüküm çoktu ama benim için sorun oluşturmayacaktı bu kadar yük. Alışkındım yüklü tur yapmaya.

Bu turda yeni insanlar tanıyacaktım, yeni dostlar edinecektim. Ben üzerime düşen görev gereği sağlık malzemelerini Doktor Serhat tan alarak çantaya yedekliyorum. Bisiklet yedek parçalarını da Parkur Bisikletten, Ali den alıyorum. Parçaları da sırt çantasına yerleştiriyorum. Telefonumun şarj olması için şarj doğrultucu devresini çantama yerleştiriyorum. Can Küçükler’den USB’li şarj bataryasını daha önceden alıp tamamen doldurmuştum. Böylece hazırlıklarımı tamamlamış olarak 18 Nisan Cuma akşamı teknik toplantıya katılmak üzere Cin Atına gidiyorum.

Cin Atına giderken Kemeraltı çarşısına uğrayıp çakmak gazı tankı almam gerekti. Ocağımın gazı azdı ve tur esnasında kahve pişirecektim. Akşam üzeri olduğundan dükkanlar kapanmak üzereydi. Kemeraltı çarşısına girmeden 2 bisikletçiye denk geliyorum. Tanışıyoruz, Ankara’dan gelmişler. Biri Gözde Emine, Diğeri Enes Çalışkan. İkisini daha önce facebooktan tanıyordum ve resimlerini görmüştüm. Ayak üstü biraz sohbet edip Cin Atının yerini tarif ederek dükkanlar kapanmadan yanlarından ayrılıyorum. Cin Atı adlı kafenin sahibi, aynı zamanda organizasyonda olan Ahmet Yıldırım bizleri kapıda karşılıyor sevimli yüzüyle. Şehir dışından gelen bir kısım katılımcı toplantıya geliyor. Bir çoğunu tanıyorum, uzun zamandır görüşmediğimizden dostça kucaklıyoruz birbirimizi. Diğer katılımcılar yarın sabah saat kulesine gelecekler. Katılımcıların kaydını yapıp turun buufunu, yemek fişlerini ve gezeceğimiz rotaları gösteren haritaları veriyoruz. Bir kısmı Cin Atında kalacak bu gece. Kimisi arkadaşların evine yönlendiriyoruz kalması için. Teknik toplantının ardından eve doğru gidiyorum, yağmur başlıyor atıştırmaya. Yağmurluğu giyiyorum ama ıslatacak kadar yağmıyor. Yanımda İzmir de oturan Asuman Şen var. Onun evinde kalacak Esma, Gözde ve Enes ile birlikte pedallıyoruz. Mithat Paşa da benden ayrılıyorlar, ben Balçova da oturduğum için yoluma devam ediyorum.

Yarın başlayacak olan turda giyeceğim tişörtü bastırıyorum. Tişörtte bu yılki afişimiz basılı.

Sabah erkenden kalkıyorum, hava kapalı ve yağmur yağıyor. Yapacak bir şey yok, artık bu tur yapılacak. Kahvaltımı yaparak Bagajımı yükleyip çöp poşetleri ile sarmalıyorum. Yağmurluğumu giyerek yola çıktım. Görevli olduğumdan erken varmak zorundayım Konağa. Yağmurun dinmeye niyeti yok gibi. Evden Konak arası 7 km, yağmur altında Konağa varıyorum. Bir kısım katılımcı gelmiş saçak altında yağmurdan ıslanmamak için sığınmışlar. Yağmur yağıyor hala, batı – güney batı yönüne bakıyorum. Oralarda bulutlar yüksek, bir kısım yerler mavi görünüyor. Demek ki birazdan yağmur dinecek. Katılımcıları kapalı bir yer olan çay bahçesine almaya karar veriyoruz. 1 saat kadar bekleyeceğiz. Çay bahçesinde çay ve kahvaltı etmeyenler kahvaltılıklarını yiyor. Bu arada Kumanya dağıtıyoruz. İçinde soğuk sandviç, meyve suyu 0.5 L su ve gofret var. Yeni gelen Katılımcıların kayıtlarını yapıp yemek fişleri ve malzemelerini veriyoruz bu arada. Ekipte görev alanlara telsiz dağıtılıyor, birbirimiz ile devamlı iletişim halinde olacağız.

İzmir Saat Kulesi

II. Abdülhamit’in (hükümdarlığı: 1876-1909) tahta çıkışının 25. yılı için 1901’de Sadrazam Mehmet Said Paşa tarafından Alman Konsolosluk binasını yapan mimar Raymond Charles Péré tarafından yaptırılan kule 25 metre boyunda olup, dairesel esas etrafında dört çeşmesi vardır ve kolonlar Kuzey Afrika temasını esinlendirir. Kulenin saati Alman İmparatoru II. Wilhem’in (hükümdarlığı:1888-1918) hediyesidir. Saat kurulduğu günden bu yana yalnızca bir kere durmuştur. 5.2 şiddetindeki 1974 İzmir Depremi sırasında hasar alan kulenin saat kadranları üzerindeki son kat yıkılmış ve saat depremin oluş saati olan 02:04’te durmuştur. İki yıl içerisindeyse kule onarılmış ve saat tekrar çalışır vaziyete getirilmiştir.

Kulenin üzerindeki Osmanlı tuğrası ve Osmanlı’ya ait işaretler daha sonra kaldırılmıştır. Verilmek istenen mesaj sanatın genç Cumhuriyet ile başladığı hissini vermektir.

Aşağıdaki resim 2002 yılında nadir de olsa kar yağarken Saat Kulesi ve meydan.

Yağmur devam ettiğinden pasajın içince çay bahçesine girip yağmurun dinmesini beklemeye başlıyoruz. Çay bahçesinden saat kulesi görünümü, şemsiye ile işe giden yayalar önümüzden geçiyor. Sağda büyükşehir belediye binası.

Yağmur azalınca Saat Kulesinin yanına gelerek Az Bilinen Antik Kentler Turunu başlatıyoruz. Yerler ıslak, bisikletçiler saat kulesi etrafında üç tur atıyor ve antik kentlerin hacısı oluyor.

Bu da videosu.

abak1 paylaşan: urimbaba
Saat kulesinin çevresinde 3 tur attıktan sonra yola çıkıyor grup. Ben süpürücü olduğumdan tüm bisikletlilerin yola çıkmasını bekliyorum. Herkes yola çıktıktan sonra telsizle hareket ettiğimi bildiriyorum arkadaşlara. Tur hafif yağmur altında başlıyor ama bir süre sonra yağmur duruyor. Yağmurlukları çıkarıyorum, yoksa terden sırılsıklam olacağım. Ana yolda, ıslak asfaltta giden bisikletçiler.

Grubun arkasından gidiyorum ama gruba 6 km sonra anca Göztepe vapur iskelesinde yetişebiliyorum. Yüklü olarak iyi gidiyorlar sanırım, pek arkada kalan olmadı. Bakalım sonlara doğru ne olacak. Ufukta bulutlar aralanmış mavi gökyüzü kendini gösteriyor. Demek ki yağmur bitti sayılır, hava bir süre sonra açacak. Göztepe iskelesi ve asma köprüsü. Bu köprü yayalara ait. Köprü Göztepe spor kulübünün renkleri olan sarı – kırmızı renge boyalı. Sağ tarafta yeşil çim alan, yürüme yolu ve deniz. Yeşil alanda hurma ağaçları dikili.

İzmir’in en güzel yerlerinden geçiyoruz, Üçkuyular kent ormanından İnciraltı’na. Burası araç trafiğine kapalı, sadece yaya ve bisikletçiler geçebiliyor. İzmir’in en büyük yeşil alanı. Sol tarafta gördüğünüz deniz eskiden dalyan olarak kullanılıyordu. Şimdi ise göçmen kuşların barınma yeri. Dalyana deniz suyu bağlantısı iki tane var. Birisi daha geniş, üstüne büyük bir köprü yapılmış. Adı Barış Manço köprüsü. Resimde Barış Manço köprüsü üzerindeyiz. Karşı yamaçtaki evler Narlıdere ilçesi. Burası Balçova ilçesi. İzmir dışından gelenler anı resmi çekiyor köprünün üzerinde. Resimler çekildikten sonra yola çıkmalarını söyleyerek gruptan oldukça kopmamalarını söylüyorum.

Video çekmek için grubun önüne geçip çekim yapıyorum.

abak2 paylaşan: urimbaba
İlk molamızı Uğur Mumcu parkında veriyoruz. Uğur Mumcu heykeli önünde yüklü bir bisiklet. Çantalar çöp poşeti ile sarılmış.

Grup bazı yerlerde toplanmak için durunca öne geçip resim çekiyorum. Yoksa önde olmam imkansız, grubu kim toplayacak benden başka.

Grubun artçıları olarak Ahmet Mumcu ve Doktor civanım Burcu Koçay ile gayet iyi götürüyoruz grubu. Zeytinalanı’na kadar sorun yaşanmadı ve ben hayret ediyorum. Umarım tur böyle gider sorunsuz. Zeytinalanı’ndan sonra hafif rampalar başlıyor,300 – 500 metre ama o kadar sert değil. Vitesler düşüyor haliyle. Grupta bazıları yanlış viteste kullanıyor bisikletleri, onları uyararak vitesleri doğru kullanması yönünde telkin ediyorum. Urla İskeleye dönmeden Ebru Uçurum artık yoruldu mu ne iyice yavaşladı. Ahmet Mumcu hızlanması için uyardı, daha sonra ben de uyardım ama Ebru iyice yavaşladı. Ona vitesi büyüt daha hızlı gidersin diyorum, vites büyütüyor ama bir türlü hızlanmıyor. Hızımız saatte 12 km/h civarında. Ebru da benim performansım bu kadar diyerek böylece gidiyor. Grubun gerisinde kaldık iyicene. Ebru da uyarılarımızdan iyice gerginleşti. Bunun farkına vardıktan sonra artık uyarmadım bir daha yoksa oturup ağlayacak dereceye geldi. Yavaş gitmesinin nedenini ertesi gün anlayacaktım. Ebru’ya artık ne olursa olsun seni bırakmayacağımı ve turu bitireceğimizi söylemeye başladım. Acele etmemesini, istediği biçimde gitmesini söyleyerek peşi sıra Urla iskeleye kadar beraber gittik.

Urla İskeleye varıyoruz, herkes balık ekmeğini yiyordu daha önce anlaştığımız lokantada. Herkes fişini veriyor balık ekmeğini alıyor. Fiş sayısına göre lokantacıya para vereceğiz. Ben de fişimi vererek balık ekmeğimi alıp karnımı doyuruyorum. Öğle yemeğinden sonra Uluburun batığının olduğu yere geliyoruz. Uluburun batığının bire bir kopyasını yapmışlar burada. Önde de küçük bir kayık yan duruyor.

Burada tarihi antik gemiler kayıklar bire bir yapımı yapılmış. Savaş gemileri, ticaret gemileri var. Kırmızı renge boyalı gövdeye iki yana da balık biçiminde göz yapılmış beyaz renkli.

Bu gördüğünüz gemi hiç çivi çakılmadan yapılmış. Aynısından bir tane daha yapılıp Yunanistan’a hediye edilmiş. Yan tahtaların birleşim yerinde çapraz ipler geçirilip birleştirilmiş. Kayığın önünde öne doğru 1 metre kadar kılavuz takılmış.

Başka bir kayığın arka kısmı, önden arkaya doğru kıvrılmış. yanda da dümen yekesi.

İlginç tarihi gemiler var burada. Saz çubuklarından yapılma kayık bile yapılmış. Yelken direği uzun, üstten aşağıya iple gerilmiş.

Burada bu tarihi gemileri araştırıp aynısının yapıldığı atölye var. Ticaret gemilerinde korsanları def etmek için odundan yapılmış çeşitli toplar görmek mümkün. Bunu gören korsanlar gemilere fazla yanaşamıyormuş. İlginç bir hile ama o zamanlarda geçerli oluyormuş.

Bize buradaki yapılan çalışmalar üzerine Osman Erkut hoca anlatarak bilgilendiriyor.

Gemiye çıkarak içinin resimlerini çekiyorum. Burada kürek çekiliyormuş bir zamanlar.

İç kısma hamak şeklinde raflar yapılmış ip örgülü. İki tane olta kasnak konulmuş rafa.

Gemiden aşağıdaki uzun kayığı, tente örtülü yapım atölyesi,, dolaşan bisikletçiler etrafı inceliyorlar.

Kürek çekenlerin oturma yerleri ve kürekler.

Nil nehrinde kullanılmış saz kayıklardan birisi yanında resim çekiliyorum. Arkada ağaçlar ve parçalı bulutlar üzerimizden geçiyor.

Yunanlı yazar Yorgo Seferis’in müze olarak kullanılan evine geliyoruz. Ev taş bina, iki katlı. Üstte iki pencere var, tahta panjurlu. Pencere altına uzun demir saksılar konmuş.

Gözde Emine Özgürel bize Yorgo Seferis’i anlatıyor edebiyatçı olarak. Kendisi Ankara üniversitesi edebiyat fakültesinde öğretim görevlisi. Emine’nin etrafında dinleyiciler pür dikkat dinliyor anlatılanları.

Liman yaşlıdır, artık bekleyemem
Çamlı adalar için çekip giden arkadaşları
Çınarlı adalar için çekip giden arkadaşları
Açık deniz için çekip giden arkadaşları.
Okşarım paslı gemileri, kürekleri okşarım
Ki bedenim canlansın ve güçlensin.
Yelkenler tuz kokusu verir yalnız
Öteki fırtınadan.

Yalnız kalmak isteseydim, sessizlik
Olurdu aradığım, yoksul ufukta
Bu çizgilerin, bu renklerin, bu suskunluğun
Ruhumu parça parça edeceği umudu değil.

Gecenin yıldızları yeniden getirdi bana
Ölümü bekleyen Odysseus’un güvenini, çiriş otları arasında.
Burda çiriş otları arasında demirlediğimiz zaman
Adonis’in yaralandığını bilen boğazı bulalım istedik.

Yorgo Seferis

Çeviri : Melih Cevdet ANDAY

Binanın iç kısmı, yüksek tavanlı, kirişler kalın kalaslardan yapılmış.

Urla İskeleli olan sanatçı Tanju Okan’ı da unutmuyoruz. Şarkılarını söyleyerek Tanju Okan parkında anıyoruz.

Kadınım

Eşyalar toplanmış seninle birlikte
Anılar saçılmış odaya her yere
Sevdiğim o koku yok artık bu evde
Sen
Kıyıda köşede gülüşün kaybolmuş
Ne olur terketme yalnızlık çok acı
Bu renksiz dünyayı sevmiştik birlikte

Sen kadınım

Hatırla o günü karşıki sokakta
Seni öptüğümü ilk defa hayatta
Kollarımda benim ilkbahar sabahım
Sen
Sönmüş bak ışıklar ev nasıl karanlık
O ılık aydınlık yuvamız soğumuş
Geceler bitmiyor ağlıyorum artık

Sen kadınım

Tanju Okan

Tanju Okan park girişinde ismi yazılmış, Selahattin Tavkaya’yı girişte çekiyorum.

Tanju Okan’ın heykeli kahverengi renkli mermer kaide üzerinde.

Resim çekilmek için Tanju Okan parkına gelin ve damat gelmiş. Damat beyaz ceket giymiş.

İlk antik kentimize geliyoruz ; Klazomenai

KLAZOMENAI

Oniki İon kenti arasında anılan Klazomenai, Urla-Çeşme yarımadasının kuzey kıyısında, İzmir Körfezi’nin ortalarında yer almaktadır. Klazomenai arazisinin (khora) doğuda Smyrna yakınlarına dek uzandığı sanılmaktadır. Balçova yakınlarındaki Agamemnon Kaplıcaları’nın civarında yer aldığı bilinen Apollon tapınağı kent arazisi içinde kabul edilmektedir. Batıda Erythrai ile sınırının Hypokremnos (İçmeler) civarında olduğu, olasılıkla Gülbahçe Köyü’nün Klazomenai’nin batı sınırını oluşturduğu, güneyde de kent arazisinin Sığacık Körfezi’ne dek uzandığı anlaşılmaktadır.

Daha ayrıntılı bilgi ; http://www.izmirmuzesi.gov.tr/antik-yerlesim-alanlari-klazomenai.aspx İzmir müzesi sitesinden elde edebilirsiniz.

Aşağıda Klazomenai antik kentinin kazı alan tabelası.

Girişte Roma dönemine ait buluntular sergilenmiş. Sütun parçaları, başlıkları ve mermer sandukalar.

Yakın döneme ait bir yağhane, hep beraber yağhane ve çevresinde ki tarihi yapıları 2 grup olarak dolaşıyoruz. Taş bina, çatısı ince sazlarla kaplanmış.

Bu yağhanede ezme ve sıkma yöntemi ile yağ üretimi yapılmış. Kazılarda elde edilen bilgiler doğrultusunda yağ çıkarma aletleri yeniden yapılarak sergileniyor. Zeytin zamanında bir miktar zeytin yağı elde ediliyor. Kazıda bulunan dev küplerde elde edilen yağları depoluyorlar. Bu bölgede halen kazılar devam ediyor. Yağhane binasına girmeyi bekleyen arkadaşlar. Çatıdaki sazlar çok düzgün tıraşlanmış.

Yarıdan fazları gömülü dev yağ saklama küpü. Ağzı kapalı yuvarlak tahta ile.

Kazılarda ortaya çıkan üç tane küp, üçünün de kapakları var. Yanında taş örülü kuyu var. Kuyu ağzı demir örgü ile kapatılmış. Küplerin olduğu yer yağmur suyu ile dolmuş.

Bina içine giriyorum. İçeride döner taş göze çarpıyor. İki tane tekerlek taş yanda kalas ile birbirine bağlı, İki taşın ortasında kalın bir kalas göbekten yukarıya doğru çıkmış. Kalın kalas yukarıdan döndürülünce taş yatakta tekerlekler dönerek zeytin tanelerini eziyor.

Kaldıracı kaldırmak için manivela mekanizması. Altta çapraz kalaslara tutturulmuş milde delikler var. Sırıklar bu deliğe sokulup mil döndürülüyor. Milin ortasında dolanan ip var.

Böylece büyük blok yaş yerinden kaldırılıp altına zeytin tanelerini koyuyorlar. Sonra ağır taş blok zeytinleri eziyor ve yağ çıkıyor. Taş zincirli kancalarla bağlı.

Bu da keçeli presleme kaldıraçlı sıkma kalasları. Zeytin taneleri keçelerin arasına konuyor. Uzun ağaçlarla preslenip yağ çıkarıyorlar.

Diğer binada elde edilen yağları amfora testilerde toplanıp gemilerle dışsatım yapılmış. Yağhanede sıkılan yağlar şişelerde sergileniyor. Amfora testilerinin dibi sivri, o yüzden tahta kafes içinde dik duruyorlar.

Yağhane binanın küçük bit maketi, çatının ve binanın ön kısmına cam konmuş içerisi görünsün diye.

Cam raflarda çeşitli ebatlarda cam şişelerde zeytin yağları sergilenmiş. Bu yağlar buradaki ilkel aletlerle sıkılan yağ örnekleri.

Urla İskele Klazonamei antik turumuz bittikten sonra Urla merkeze doğru yola çıkıyoruz.

Urla belediye başkanı Sibel Uyar hanımefendi bizlere çay ve su ikramında bulunarak misafirperverliğini gösteriyor. Urla merkezdeki meydanda, Atatürk heykeli önünde tüm bisikletçiler kameraya poz veriyor.

Ardından Urla’nın yetiştirdiği ünlü romancımız Necati Cumalı’nın evini geziyoruz. İki katlı taş bina, bahçede direkte Türk bayrağı dalgalanıyor.

Edebiyatçımız Gözde Emine bize Necati Cumalı’yı anlatıyor güzel sesiyle ;

“Serap Akçaoğlu’nun Necati Cumalı’nın Hikaye ve Romancılığı adlı doktora tezinden
edindiğimiz bilgiye göre, Cumalı 13 Ocak 1921 de Yunanistan’ın Florina şehrinde
doğdu. Asıl adı Ahmet Necati Acar’dır. Ünlü bir yazar olmayı istediği an,
babasının izni ve mahkeme kararıyla soyadını Cumalı olarak değiştirir. “Cuma”,
Necati Cumalı’nın annesi ve babasının sahip olduğu büyük topraklar üzerinde
Kaylar köyünde yaşayan bir köylü kadının adıdır. Yazar, bu isimden etkilenir ve
Cumalı soyadını alır. Yine de ilk şiirini 1939 yılında, o dönem Urla Halk Evi’nin yayın organı olan Ocak dergisinde, ‘A.N. Acar’ ismiyle yayımlar.

Cumalı henüz iki yaşındayken ailesi, İstiklal Savaşı’ndan sonra yapılan mübadele sonucunda İzmir’in Urla ilçesine göç eder. Dedesi için büyük bir üzüntü kaynağı olur bu karar. Lozan Antlaşması imzalanıp da Batı Trakya Türklerinin Batı Anadolu Rumlarıyla yer değiştirecekleri kararı açıklanınca inanmak istemez. “Benim yerim Florina, ölülerimi yalnız bırakmam!” Der. Cumalı Makedonya 1900 adlı eserinde anlatır dedesinin bu tepkisini. Florina’dan onları ayıracak vapur kalktı kalkacaktır; fakat yaşlı adam evinin demir parmaklıklarını iki eliyle kavramış bırakmamaktadır. Sonunda üç kişi onu koltuğu ile yerden havalandırıp parmaklıklardan ayırırlar; ama yaşlı adam vapura, koltuğunda, elden ayaktan kesilmiş olarak biner. Ayaklarına felç inmiştir. Üç yıl boyunca Urla’da sıla hasreti çeker ve yaşama gözlerini bu yeni topraklarda yumar. Necati Cumalı’nın babası tarım işleriyle uğraşan toprak sahibi bir kişidir. Kendini “Florina mübadillerinden Mustafa Acar” olarak takdim eder. Bağı arazisi olan, varlıklı, kültürlü, beyefendi ve Urla’nın en şık giyinen kişilerindendir. Kolalı yakası, altın kol düğmeleri ve siyah tivit paltosu içinde ve başındaki röleve şapkası ile resim ve filmlerde gördüğümüz bir Avrupalı gibidir o ve Urla kültür ve sosyal hayatında rol almış, uzun yıllar belediye meclis üyeliği yanında Ziraat Odası kuruculuğu yapmıştır. (Uysal, A. Besim. Urla ve Nostalji, Eğitsel Yayımlar, 2000.) Cumalı’nın annesi Fitnat Hanım ise çalışkanlığıyla bilinen, Cumalı’nın hayranlık duyduğu, kişiliğinde çok olumlu etkileri ve katkıları olduğunu söylediği, kocasına tarla işlerinde yardım eden altı çocuklu bir kadındır. Necati Cumalı, altı kardeşin en büyüğüdür. Orta öğrenimini İzmir Erkek Muallim Mektebi’nde (1932-1935), lise öğrenimini ise İzmir Atatürk Lisesi’nde yapar. (1935-1938). Okulda son derece başarılıdır ama yatılı okuldan kaçıp Kordon’da dolaşmadan da edemez. 1938’de İstanbul Hukuk Fakültesi’ne kaydolur oradan ise Ankara Hukuk Fakültesi’ne geçerek mezun olur. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin muhasebe bölümünde, Milli Eğitim Bakanlığı’nın Yayın Müdürlüğü’nde ve Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünde Devlet Tiyatrosu Operasının Yayın İşleri’nde görev yapar. 1949 yılı başında ise Urla’ya döner ve burada avukatlık stajını tamamlar. Urla ve İzmir’de avukatlık yapmaya başlar. Bu arada İzmir’de Ara Tiyatro’yu kurar ve yöneticiliğini üstlenir. 1958 yılında Paris’e gider; ancak hem maddi yönden sıkıntıya düştüğü ve hem de

umduğunu bulamadığından hayal kırıklığına uğrar. Parasal sıkıntıları Paris Basın Ataşeliği’nde radyo dinleme görevlisi olarak çalışmaya başlamasıyla sona ere ve Paris’te bir yıl daha kalır. 1959’da İstanbul’a döndüğünde artık hayatını kendi deyimiyle “edebiyat adamı” olarak kazanmak kararını almıştır. İstanbul Radyosunda Tiyatro bölümü yöneticisi olarak çalışırken aynı iş yerinde Dış Basın Bürosu Şefi olarak çalışan Berin Teksoy ile tanışır ve evlenir. Aldığı son nefesine kadar eşi Berin Hanım’ı sever ve onunla mutlu bir yaşam sürer. Eşinin görevlendirilmeleri nedeniyle İsrail ve Paris’te bulunur. 1966 yılından itibaren ise meslekî olarak yalnızca yazarlıkla ilgilenmeye başlar.

“Edebiyat doğuşumda var benim” der Cumalı, edebiyata olan ilgisini ifade ederken. Edebiyatımızın pek çok sahasında eser veren Cumalı yazar ve şairdir; ama şairlik yönü, diğer yönlerine göre daha önceliklidir. Yazarın tiyatro ile tanışması ise Urla’ya gelen gezici tiyatro, cambaz kumpanyaları ve karagözcülerle olur. Hatta henüz beş, altı yaşındayken Urla’daki evlerinin boş ahırında Karagöz odası yapar ve mahalle arkadaşlarına Karagöz oynatır. Her gün evlerine düzenli olarak alınan, tefrika olarak yayınlanan roman ve öykülerin sıkı takipçisidir; fakat evlerinde kitap okuma alışkanlığının olmadığını bu nedenle şiirle tanışmasının çok geç dönemlere rast geldiğini de söyler. Ortaokul yıllarında dayısının yanında kaldığı dönemlerde ise ders kitaplarından başka kitap okuması hoş karşılanmamaktadır. Buna rağmen Cumalı okumaya devam edecek ve ilk eserlerini de bu ilk okumalarının ışığında kaleme almaya başlayacaktır. Sait Faik’e büyük hayranlık duyar. Cumalı’nın sanatsal olarak olgunlaşmasında Sait Faik’in eserlerinin rolü büyüktür. Yazarın “dostum, ağabeyim” diye tanımlayıp görüşlerine önem verdiği bir diğer şair Orhan Veli’dir. Cumalı 20 yaşındayken Orhan Veli 27 yaşındadır ve Cumalı’nın yazdıklarını okur, onu yazma konusunda cesaretlendirir. Ayrıca Dıranas’ın, Yahya Kemal’in ve Ahmet Haşim’in şiirini de beğenir ve bir şairin yetişmesi için özümsemesi gereken metinler olarak görür. Nazım Hikmet’ten de etkilenmiştir o ve hem de Nazım’ın yeni yetişen şairler arasında en çok beğendiği bir şair haline gelmiştir sonraki yıllarda. Sonuçta Cumalı şiirinde kendi yolunu açabilmiş, pek çok şairden etkilenmiş; fakat yine de bu şairlerden uzak, kendine özgü bir üslûp oluşturabilmiştir.

1939 yılından itibaren roman, hikâye ve tiyatroları pek çok gazete ve dergilerde tefrika edilen; şiirleri yayımlanan edebiyatçı kırkı

aşkın eseriyle edebiyatımızın en üretken ve değerli yazarlarından olmuştur. Eserleri pek çok dile çevrilmiş ve ödüllerle taçlandırılmıştır. 1957 yılında Değişik Göze adlı hikâye kitabıyla, 1977’de ise Makedonya 1900 ile Sait Faik Hikâye Ödülü’nü; 1969 yılında Yağmurlu Deniz adlı şiir kitabıyla Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü’nü; 1978 yılında Yaralı Geyik adlı tiyatro eseriyle Ertuğrul Muhsin Tiyatro Ödülü’nü; 1984’te Tufandan Önce (Bütün Şiirleri) ile Yeditepe Şiir Armağanı’nı; 1995’te Viran Dağlar adlı romanıyla Yunus Nadi Roman Ödülü’nü, Orhan Kemal Roman Ödülü’nü ve I. Ömer Asım Aksoy Ödülü’nü kazanır.

Yazarın Susuz Yaz adlı hikâye kitabından Metin Erksan tarafından uyarlanarak yapılan film de 1964 yılında Berlin Film Festivali Altın Ayı Ödülüne lâyık görülür.

Necati Cumalı İzmir için ne düşünür peki? Edebiyatımıza inci gibi saçtığı eserlerinde o hep biraz da İzmir’i yazmıştır. Kendi ağzından dinleyelim edebiyatımızın ulu çınarını: “ İzmir’de yaşadığım ilişkiler, anıların hepsi yazdıklarımda yankılarını buldu. Ben İzmir’i senelerce yazdım. Yine de tüketemedim. Galiba İzmir’in bana verdiklerini tüketemeden ayrılacağım bu dünyadan. Bu şehre gelince kendimi suyuna kavuşmuş balık gibi hissediyorum.”

Urla’da yetişmiş ve edebiyatımıza çok yönlü, değerli edebî metinler armağan etmiş olan Necati Cumalı’yı saygıyla anıyoruz. Binanın içinde ahşap üzerine metal harflerle; Necati Cumalı anı ve kültür evine hoş geldiniz yazılmış.

Necati Cumalı’nın portre resmi, yanında da kitap ismi; Güneş Çizgisi olarak tabloda yazılmış.

Necati Cumalı’nın çalışma masası, üzerinde daktilo, dik konulmuş çini cam kavanoz, küçük metal kutu, kalemlik var. Oturduğu koltuk masa arkasında.

Bir yazarın en önemli parçası daktilo, okuyanlar bilir bir çok roman bu daktiloda yazılmıştır. İşte hayalimdeki çalışma masası ve daktilo. İleride mutlaka yapacağım böyle bir masa.

Boy aynasında kendimi görünce bir resmimi çekeyim dedim. Devrim’in fotoğraf makinası ile kendi resmimi çekiyorum.

Urla’nın tarihi çarşısını geziyoruz, El yapımı bir çok ürün bulabilirsiniz çarşıda. Çarşı insanı eski çağlara götürüyor sanki. Zamanın içinde kaybolmuş gibi el emeği ile göz nuru büyülüyor, kırık parçaların içinde dolaşıyormuş gibi bir o dükkanda bir bu dükkanda kayboluyoruz. Zamanın çarkları yavaş dönmeye başladı sanki. Rengarenk boncuklar sıra sıra dizilmiş, çanlar, koyun çanı, keçi çanı, deve çanı, inek çanı, boğa çanı hepsi ayrı ayrı. Binek hayvanları için çeşitli nal, kolan, semer, üzengi, kayışlar, tekerlek çeşitleri, hepsi bin bir çeşit. Süs eşyaları, kap kacak, kimi bakırdan kimi kalaylı. Tahta masalar, yanında tahta sandalyeler. Kısa bir anda uzun bir zaman geçti sanki.

İki direk arasına teller gerilmiş üst üste. Tellerde bakır eşyalar, terazi, makas, keçi -koyun çanları, anahtarlar, süs eşyaları asılmış. Altta iki tane at arabası tekerleği. Biri küçük, diğeri büyük.

Urla ovanın ortasında kurulmuş, denizden uzak biraz. Ova olunca ulaşımda at çok işe yarıyor. Her tarafı arabalar kaplasa da at binenleri görmek olası. Urla sokaklarında dolaşan iki atlı.

Sundurması tahta kaplı olan kahvenin iç kısmından dış mekan görüntüsü. Masa ve sandalyeler ahşap, sundurmanın altına tel gerilip eski eşyalar asılmış. Bunlar, bakraç, sürahi, çaydanlık yem torbası ve çeşitli eşyalar. Ortama otantik bir hava vermiş.

Urla belediyesi kadınlara kendi ürünlerini yapıp satacakları kapalı bir yer açmış. Kadınlar tezgahlarda kendi ürettikleri reçel, şarap, yaprak sarması, börek, çörek, incik boncuk takılar gibi ürünleri satıyorlar.

Sergi alanı büyük taş bina içinde, binanın diğer yanı. İçerisini geziyoruz.

Resim çekilince hemen toplaşıyoruz birden bire. 13 kişi poz veriyoruz kameraya.

Urla da ki gezintimiz bittiğinden yola çıkarak Tarihi İskender köprüsüne geliyoruz. Her gelen köprünün üzerine çıkıp resim çektiriyor. Tüm grup geldikten sonra ben de çıkıp resim çektiriyorum. Nasıl olsa çok az kaldı kamp yapacağımız yere. Onun için bolca resim çekmelerine ses çıkarmıyorum. Turumuzun pankartı her gelenle çekildiği için bize kadar kaldı. En son olarak pankartı toplayıp Mert’e veriyorum. Pankartı iki kişi tutmuş, toplam altı kişi var köprü üzerinde.

İskender Köprüsü

İzmir ili, Urla ilçesi, İzmir Çeşme eski yol üzeri, Urla içmeleri mevkiindedir.

Tarihin en eski dönemlerinden beri insanoğluna kucak açan Urla’nın bilinen en eski adı Klazomenaidir. Sekiz bin yıllık bir geçmişe sahip olduğunu İskele Mahallesi, Limantepe Höyüğünde yürütülen arkeolojik çalışmalar kanıtlar. Limantepeliler ve yeni gelen İonlar denizcilik faaliyetlerine uygun şartlar sunan kıyılarda yeni yerleşimler kurarlar. Antik kaynaklar, Klazomenai ana kentine bağlı sekiz yerleşim yeri sayarlar.

Birçoğu henüz gün ışığına çıkmamış bu yerleşim yerlerinden Hypokremnos isimli yerleşimin ise İçmeler ve Gülbahçe arasında olduğu ileri sürülür uzmanlarca. Yine bazı antik kaynaklar Büyük İskender onuruna Aleksandria Oyunları düzenlendiğini aktarır bu civarda. Büyük İskender den sonra bağımsız yaşamına devam eden Klazomenliler de Roma hâkimiyetini tanırlar. Onların tüm Anadoluya hâkim olması ile başlayan Roma Barışı süreciyle, pek çok kentte olduğu gibi, daha önce korunaklı merkezlerde yaşayanlar, kırsal alanlara dağılmaya başlarlar. Bizans döneminde ise, bu dağılışlar hızla sürer ve yerleşimler eski önemleriyle büyüklüklerini yitirirler. Bizans Dönemlerinde Urla da, pek çok yerde olduğu gibi, Bizansın mor salkımlı üzümlerinin geliştiği yerler arasında sayılır Hypokremnos da.

Yedi yüzyıl önce bu coğrafyaya gelen Türkler, kıyılara yerleşmek yerine denizden içeride kurarlar ve yeni bir isimle Urla diye adlandırırlar ana kentlerini. Urla çevresinde tıpkı Klazomenlilerin yaptığı gibi, kısa zaman içerisinde birçok köyler kurarlar. İşte bu köylerden birisi de, XV. yüzyıl içerisinde ortaya çıkan ve Malgaca Ovasında kurulan, Malkoç Köyü dür. Bu tarihten sonradır ki, bölge Malgaca Ovası adını almış ve bu isimle günümüzde de anılır olmuştur.

XV. ve XVI. yüzyıllar boyunca Anadolu’nun batıya açılan kapısı olan Çeşme Limanı sayesinde, önemli bir noktada yer alan Malkoç Köyü; bu önemini, deniz içerisinde dalgalara karşı direnmeye çalışan iki kervan köprüsü de göstermektedir. 1519 tarihli Piri Reis haritasında Çarpan Derbendi adıyla işaretlenen bu köprüler, Çeşme-Urla canlı ticaret yolunu koruyan bir derbent teşkilatının da varlığına işaret eder. Aynı haritada İçmeler sahili yakınına işaretlenen Samut Baba Tekkesi ise, XV. yüzyılda inşa edilmiş Derbent de görevli askerlerin konuşlandığı bir yerleşime dönüşmüştür.

Malkoç Köyünün tarih sahnesinden çekilmesiyle, İzmir’in, Levanten parlayan yıldızı olması aynı döneme rastlar neredeyse. Bu bir tesadüf değildir aslında. Sakız adasının 1566 yılında fethedilmesiyle, Çeşme Limanı önemini kaybedince; Anadoluya daha yakın korunaklı bir liman ihtiyacı ortaya çıkar. İzmir bu ihtiyacı karşılayan liman olunca gemilere, Malgaca derbendi köprülerinden geçmez olur yüklü deve kervanları. XVII. yüzyılın başlarında Çarpan derbendi dağılır, Malkoç Köyü söner. Fakat Malkoç ovasında yüzyıllar boyunca zirai faaliyetler devam eder gider. Bu verimli kıyı ovasında üretilen ürünler de iner Urla pazarına. Malkoç ovasından gelen ürünlerin çeşitliliğinden mi, yoksa bolluğundan mıdır, bilinmez; Urla içerisindeki pazarın adı olur Malgaca.

Zaman içinde Malgaca da sıcak kükürtlü suyun varlığı ortaya çıkar. Buraya herkesin faydalanacağı bir tesis yapılır. Bu aslında aynı zamanda şimdiye kadar bilinen bölgedeki ilk turizm faaliyetidir. Tesis; Ilıca etrafında bulunan kamping ve kiralık odalardan oluşur. İçmeler, zaman içerisinde o kadar tanınır ki, Malgaca yerine, bölge günümüzde olduğu gibi İçmeler adıyla anılır.

Sanat Tarihçisi Ferhan Erim’in değerli katkılarıyla…

Resimde 37 kişi köprü üzerinde pankart açmış halde. Köprüde üç tane göz var.

Resim çekildikten sonra kalanların yola çıkmasını beklerken Devrim güzel pozumuzu yakalayıp resmi çekiyor. Bulunduğu yer aşağıda olduğu için ufuk çizgisinde yakalıyor o anı. Ben ve yanımda iki kişi ile birlikte bisiklet üzerindeyiz.

Bir de beni bisikletim KUZ üzerinde çekiyor Devrim. Ön ve arka bagajda çantalar yüklü.

Resim çekilme olayı bitince son kalan arkadaşlarla kamp yerine güneş batmadan ulaşıyoruz. Önde iki kişi gidiyor, sağda deniz. Hava parçalı bulutlu, Güneş ufka yaklaşmış tüm parlaklığı ile parıldıyor.

Kamp yerimiz Davut’un Yeri, işletme sahibi ile marketten alışveriş yapacağımızdan kamp yeri için para ödemeyeceğiz. Kamp yerini daha önce ayarladığımızdan önce gelenler çadırlarını plajda kurmuşlar bile. Güneş tam batarken resmini çekiyorum ertesi gün karşılamak için.

Çadır kentimizi kumsalın üzerine kurduk. Düz şeritler çekerek çadırları ikişerli kuracak şekilde planladık. Kamp yeri sokaklara bölünmüş küçük bir oba oldu. Ben de çadırımı arkadaşların ayırdığı yere kurup eşyalarımı ve ön bagaj çantamı çadırın içine yerleştiriyorum.

Çadırlar arasına ip gerilerek yıkanmış çamaşırlar asıldı kuruması için.

Gerçi geldiğimiz yol kısa ve hemen hemen deniz seviyesinde düz bir yol. Ama yüklü olarak bisikleti sürmek pistonları yoruyor haliyle. Isınmış pistonları soğutma çalışmaları yemekten önce yapılıyor. Yemeği üstü kapalı olan yerde yiyeceğiz. Masalar ve sandalyeler önceden hazırlandı. Ketring Osman’ı bekliyoruz akşam yemeği için. Akşam yemeği ve sabah kahvaltısını 5 gün boyunca Osman Duman bize verecek. Osman’ın yemek şirketi Bergama’nın İsmailler köyünde. Her akşam arabası ile kamp yerine gelip bizi leziz yemekleri ile doyurup bizimle geceleyecek. Sabah kahvaltısını verdikten sonra köyüne gidip akşam yemeğini hazırlayacak. Az bilinen antik kentler turumuzun en önemli destekçisi. Geçen yıl bize lezzetli yemeklerini tattırmıştı. Ketring Osman’ın arabası geldi. Yemekler hazırlanırken bir kişi pistonlara germe hareketi yapıyor.

Osman Duman, eşi ve Can Çıtak elçek ile sevimli canavar velosipetçisi Enes’i çekiyor. (Can Çıtak genç yaşına doyamadan trafik canavarının kurbanı oldu ve aramızdan ayrıldı)

Doktor civanım, turumuzun doktoru Burcu çadırını kurmuş deniz kıyısına, manzarası süper. Bir de onca yükü benimle beraber taşıyan KUZ.

Akşam yemeğinin ardından Projeksiyon cihazını kurarak bisikletle dünyayı altı kez dolaşmış ünlü gezgin Ahmet Mumcu bize dünyada dolaştığı yerlerin sunumunu yaptı. Bu turları kendi imkanları ile tek başına gerçekleştirmiş. Osman Duman’ın sınırsız çayları ile Ahmet Mumcu’nun güzel anılarını dinledik.

Sunumun ardından bizlere kapılarını açan Davut’un Yerini işleten Mehmet abiye hediyemizi Doktor Serhat Ferahi Değimli sunuyor. Tahta üzerine el emeği ile özenerek boyanmış bisikletçi paketini Hakan Karahan arkadaşımız hazırladı. Kamp yaptığımız yerlerin güzel insanlarına vererek oranın Bisikletçi Dostu olarak ödüllendiriyoruz. Resimde; ben Ahmet Mumcu, Olcay, Mehmet Abi ve Serhat var. Bisiklete binmiş taş devri adamı plaketi elde tutuluyor.

Sunum ve plaket töreninden sonra kıyıda ateş yakarak etrafında toplandık. Hava serin olmasına rağmen güzel sesli arkadaşlarımızın şarkılarına eşlik ederek ısındık.

Antalya’dan katılan Devrim Dağ bizlere içinden gelen en güzel sesi ile türküler söyleyerek kulaklarımızın pasını siliverdi bir anda. Daha bu gün yolda tanışmamıza rağmen sevecen ve dost tavırlarıyla gönlümüzü kazandı. Bir de üstüne kadife sesiyle söylediği türküler yok mu içmeden sarhoş etti bizleri. Masalcı Esma Eser Açıkgöz de sesini dinletti bize. Yusuf Ünlü, Enes Çalışkan, Abdurrahman Yurduseven de şarkılara eşlik etti. Olcay’ın şiirleri bizleri alıp uzaklara götürdü. Aramızda bir de Türkiye’nin tüm il ve hemen hemen bütün ilçelerini bisikleti ile aşmış Serkan Taşdelen vardı. Serkan’ın türküleri ile daha da coştuk. Şarkıların, türkülerin çoğunu ezbere bilemiyorduk. Sadece ilk mısralarını söyleyerek diğer sözlerini bilmediğimizden şarkılar hep yarım kalıyordu. Ama Serdar Aydıngüler arkadaşımızın parlak zekası ile bu soruna çare bulduk. Akıllı telefondan internete girip şarkı sözleri anında önümüze gelince ortam daha da neşelendi. Karşılıklı gruplar oluşturarak şarkılar, türküler ardı arkasına söylenmeye başlandı. Serdar kırolar grubunu kuruverdi bir anda. Daha çok doğu şivesi ile türküler söylediler. Bir grup ta biz kurduk Pedal sesi korosu. Karşılıklı türküler söyledik birbirimize.

İşletme sahibi Mehmet abinin yeğeni Emre bize buralarda olmuş bir hikayeyi anlatıyor. Bulunduğumuz yer Urla içmeler, buradan çıkan bir su şifalı olarak içiliyor. Bu sudan içenlerin tüm bağırsakları boşalarak ne var ne yok temizleniyor.

Emre başlıyor bize hikayeyi anlatmaya. Sarı kızın hikayesi ;

Sarı Kız

“Bir zamanlar buralarda bir sarı kız yaşarmış ailesi ile birlikte. Sarı kızın saçları sapsarı imiş. Güzel mi güzel, hele sarı saçları dillere destan olmuş. Günlerden bir gün Sarı Kızın karnı şişmeye başlamış. Ailesi bunu görünce hamile olduğunu zannetmişler. Sarı kızın ailesi olay duyulmasın diye oğlan kardeşine Sarı Kızı bir yerlere götürüp öldürmesini söylemişler. Sarı Kızı alan kardeşi dağa kaynağın başına götürmüş. Sarı Kızın kardeşi son dileğin ne diye sormuş. Sarı Kız da su içmek istemiş. Kaynaktan su içmiş Sarı kız. Sarı Kızın kardeşi ailesinden aldığı emri yerine getirmiş. Sarı Kız öldükten sonra içtiği suyun şifalı etkisiyle yılan karnından çıkmış. Bunu görünce yaptığına pişman olmuş ama iş işten geçmiş. O günden sonra bu şifalı sulardan içen derman bulmuş. ”

Diye sözünü bitiriyor Emre.

Araştırmalarımda Sarı Kızın başka bir hikayesine rastladım

http://www.pencerehaber.com/eski/koseyazisi-57-URLADA-IZ-BIRAKANLAR.html

Buradaki hikaye değişik

Tarihin engin derinliklerinde çok önemli yerleşim birimlerinden olan Özbek Akkum mevkiinde bulunan beyliğin yöneticisi olan Bey’in üç oğlu bir de kızı ve eşi ile mutlu olarak yaşamaktadır. Bey’in kızı çok güzel ve alımlıdır. Altın sarısı saçları ile yöresel adı “Sarı Kız” olarak anılmaktadır. Her gencin gönlünde yeri olan Sarı Kız’ı ağabeyleri bile kıskanırlar. Fakat bu güzel ve mutlu günler bir gün gelir son bulur. Sarı Kız hastalanır, karnı şişmeye başlar. Kardeşleri şüphe ile Sarı Kız’ın karnı daha çok büyümeden halkın duymasını önlemek için aile meclisinde bey olan babalarının başkanlığında bir karar alırlar. Karar Sarı Kız’ın öldürülmesi yönünde olur. Bu karar üzerine anneleri Sarı Kız’ı öldürmeyip ıssız bir adada doğurmasını ister oğullarından. Annelerinin yakarmalarına dayanamayan üç oğlan Sarı Kız’ı içmelerin karşısında bulunan ıssız adaya yelkenli bir kayıkla getirip bırakırlar.

“Sarı kız ağabeylerinin bıraktığı azıkla yapayalnız kalır. Korku ve endişe içindedir. Karnındaki ıstırabın acısı ile gözyaşları sel olmuşken iki tavşan gelir yanına… Sarı Kız tavşanları sever okşar derdini unutur. Bunlarla geçen zaman su gibi akıp gider. Sarı Kız’ın karnı iyice şişer, bir gün deniz kıyısında tavşanları ile otururken bir yonuş balığı gelir yanlarına. Sarı Kız yunusla beraber yüzerken yunus Sarı Kız’ı sırtına alıp denize açılır. Tavşanlar adada kalmıştır ve bu adanın ismi o günden sonra tavşan adası olarak anılır. Sarı Kız’ı sırtına alan yunus, İçmeler sahilindeki azmakları geçerek şimdiki sıtma suyu olarak bilinen kaynağın başına kadar getirip bırakır. Sarı Kız çok susamıştır ve kaynaktan su içerek susuzluğunu giderir. Suyu içtikten sonra karnında ki ağrılar azalmaya başlar. Üç beş gün sonra su içe içe karnı inmeye başlar. Ağrıları geçmiştir. Sarı Kızın ağabeyleri yiyecek getirmek için adaya vardıklarında Sarı Kız adada yoktur. Telaşa düşerler, üzüntü ile sahilde dolaşırlarken yunus yanaşıp onlara bir şeyler anlatmaya çalışır. Sarı Kız’ın ağabeyleri kayıklarına binerek yunusu takip ederler. Yunus bunları kaynağa Sarı Kız’ın yanına getirir. Sarı Kız’ı bulan ağabeyleri sevinçle kız kardeşine sarılırlar. Bakarlar ki Sarı Kız’ın karnı normal, şişliği inmiştir. Kardeşleri ne oldu diye merakla sorarlar Sarı Kız’a. Sarı Kız da başından geçen olayı anlatır. Sarı Kız’ı yanlarına alarak adaya gelirler. Adadan tavşanları alarak Özbek köyünün kum burnuna gelerek ailesine kavuşurlar.”

O günden sonra burası şifalı içmeler olarak insanlar şifa bulmaya başlarlar.

Ali Rıza Duran

Yanan ateş kor halinde, ben de yakından çekiyorum kor halindeki ateşi.

Gecenin geç saatlerine kadar şarkılar sohbetler devam etti. Hava açık gökte yıldızlar pırıl pırıldı, ay kendini göstermişti. Uykum gelince çadırıma girip yatıyorum.

Resimlerden bir kısmı Devrim Dağ’a aittir.

Bu gün yaptığımız yol yaklaşık olarak 52 Kilometre civarı.

Yaptığımız yolun haritası aşağıda

Urim Baba

Bir Bisikletçinin Günlüğü

Etiket arşivi: aigai

III. AzBilinenAntikKentlerBisikletTuru 7. Gün

III. AzBilinenAntikKentlerBisikletTuru 6. Gün

III. AzBilinenAntikKentlerBisikletTuru 1. Gün